Hiroshima is een beladen plek om te discussiëren over de oorlog in Oekraïne. De Japanse stad herinnert eraan hoe een nucleaire catastrofe altijd op de loer kan liggen. Dat de Russische president Vladimir Poetin in november vorig jaar naar Hiroshima verwees om zijn dreigementen kracht bij te zetten, maakt dat akelig concreet. ,,Hiroshima is het bewijs dat je een atoombom niet op een grote stad hoeft te gooien om een oorlog te winnen’’, zei Poetin.

Toch blijven de leden van de Groep van Zeven bijzonder standvastig in hun houding tegenover Rusland. Vijftien maanden na het begin van de invasie van Oekraïne zijn de westerse grootmachten zelfs hechter dan voor de oorlog. Ze blijven Oekraïne steunen, met opvallend weinig tekenen van onenigheid. De belofte van een ,,strategische nederlaag voor Rusland in Oekraïne’’ is het gezamenlijke doel.

‘Geen eeuwige oorlog’

Alleen als je dieper inzoomt op de verschillende standpunten, zie je hoe de westerse leiders toch een andere nadruk leggen. Zo vindt de Amerikaanse president Joe Biden dat Rusland al verslagen is. Door Oekraïne aan te vallen heeft Poetin zichzelf volgens Biden helemaal geïsoleerd en buitenspel gezet. Terwijl dat voor Europese leiders een weinig bevredigende gedachte is.

Voor de EU en de Europese lidstaten moet het lang verwachtte Oekraïense lenteoffensief vooral zeer succesvol of zelfs doorslaggevend worden. Anders dreigt de oorlog te verzanden in een eindeloos, bloedig en bevroren conflict. Zo’n slepende strijd aan de Europese grenzen is onaanvaardbaar voor de Duitsers, de Italianen en de Fransen. Zij hameren tijdens de top op een strategie om de oorlog, die hun economieën zwaar treft, sneller te beëindigen.

Samen met de rest van de G7 gaan de Europeanen tot en met zondag op zoek naar nieuwe manieren om Rusland te isoleren. Ze richten hun pijlen op de gaten in de huidige sanctiemaatregelen. Zo willen ze Russische handel via derde landen beperken. Daarnaast komen er sancties op tafel om de bevoorrading van het Russische leger te bemoeilijken.

De hoop is om onafhankelijke landen uit het Globale Zuiden zoals India – dat ook werd uitgenodigd naar de top in Hiroshima – hier meer bij te betrekken. Die ‘ongebonden landen’ waren voorlopig niet happig om kant te kiezen tegen Poetin.

Splijtzwam China

Over China spreekt de gezamenlijke G7 vooral met meel in de mond. De Verenigde Staten willen graag strenge controles op investeringen in China. Duitsland is daar minder happig op, omdat de Duitse economie sterk verweven is met de Chinese. Frankrijk spreekt dan weer van een ‘handelsconflict tussen Amerika en China’, waar Europa een eigen weg in moet kiezen.

Wellicht komt er een passage over China in de finale verklaring van de G7, onder andere over de ‘economische dwang’ die China uitoefent op andere Aziatische landen. Maar hoe fors de taal zal zijn, moet nog blijken. Japan, het gastland, koppelt dan weer de Russische invasie van Oekraïne aan China. Tokio vreest dat China zich door westerse laksheid tegenover Rusland gesterkt zal voelen. Dan is de weg vrij voor meer acties tegen (of zelfs een invasie van) Taiwan. ,,We pleiten voor het versterken van de internationale orde gebaseerd op de principes van de rechtsstaat’’, aldus een Japanse ambtenaar in gesprek met Reuters.

Zorgen over AI

Voor het eerst spreken de wereldleiders op een G7-top ook over kunstmatige intelligentie (AI). De nieuwe technologie domineert wereldwijd de gesprekken. Door de komst van ChatGPT is AI plots breed beschikbaar voor iedereen. Hoewel het jaren heeft geduurd om de technologie te bouwen, lijkt de kwantumsprong van AI uit het niets te komen.

De mogelijkheden van programma’s zoals GPT 4 om desinformatie, chaos en de vernieling van cruciale fysieke infrastructuur te veroorzaken, zijn eindeloos. Daarom komt de mogelijke internationale regulering van AI-technologie deze keer op de agenda.

Dat was aanvankelijk niet gepland. Volgens The New York Times zette het team van president Biden AI op de planning. Daarmee reageren de westerse leiders ook op alarmsignalen uit de sector zelf. Deze week riep een van de peetvaders van de technologie in Amerika op om in regelgeving te voorzien.

Of dat meteen tot concrete stappen zal leiden, is allesbehalve zeker. Vanuit de VS klinkt de hoop dat er al een raamwerk voor regelgeving kan worden gemaakt. Daaruit kunnen dan gedeelde principes naar voren komen: dat bedrijven die AI-technologie gebruiken, verantwoordelijk zijn voor hun veiligheid. En dat er transparantie komt over waarmee AI getraind is.