'Rel rond Lineker ondergraaft geloofwaardigheid BBC-top'

Gary Lineker gaat door met het presenteren van Match of the Day , het vlaggenschip van BBC Sport. ‘Gary is een gewaardeerd onderdeel van de BBC en ik weet hoeveel de BBC voor Gary betekent. Ik kijk ernaar uit dat hij komend weekend onze berichtgeving presenteert’, liet directeur-generaal Tim Davie maandagmiddag weten in een verklaring. Lineker reageerde met een reeks tweets. ‘Ik ben blij dat we een weg voorwaarts hebben gevonden. Ik wil iedereen bedanken voor de steun, vooral mijn collega’s bij BBC Sport.’

Eind goed, al goed? Voor de oud-voetballer waarschijnlijk wel, maar de Britse publieke omroep en haar bazen wachten moeilijke tijden. Hun geloofwaardigheid stond al ter discussie en deze zaak maakt het alleen maar erger.

Veelzeggend was de reactie van Craig Oliver, de voormalige communicatiestrateeg van David Cameron. ‘Gary Lineker 1 – Geloofwaardigheid BBC 0’, zei hij. Hij richtte zijn pijlen in de eerste plaats op Tim Davie, de directeur-generaal. Waarom had die het conflict laten escaleren? Zijn excuus dat hij in Washington zat toen de heisa vorige week losbarstte, vond Oliver beneden alle peil. ,,Bij zo’n conflict laat je alles vallen en kom je terug naar Londen.’’

De rel ontstond vorige week na een tweet van Lineker, waarin hij de plannen voor een strenger Brits asielbeleid vergeleek met het beleid van nazi-Duitsland. Aan de basis is de zaak echter niet opgelost. Weliswaar komt er een onafhankelijke deskundige die de richtlijnen over het socialemediagebruik van BBC-medewerkers moet evalueren, maar wat mag in de tussentijd nog? Lineker kan zich nog altijd veel meer veroorloven dan een gewone medewerker. Dat liet hij maandag meteen merken. In zijn tweet waarin hij zich verheugde over zijn terugkeer, zei hij ook dat hij ‘moeilijke dagen’ achter de rug had. Maar hij voegde er fijntjes aan toe dat zijn probleem ‘onvergelijkbaar was met dat wat vluchtelingen moeten meemaken’. Adding insult to injury , heet dat in het Engels.

Vrienden van Tories

De druk op de top van BBC zal alleen maar toenemen. Kunnen Davie en voorzitter Richard Sharp aanblijven? Vanuit de oppositie klinkt de roep om hun ontslag almaar luider. Deze rel gaat over het belang van onpartijdigheid. Davie en Sharp hebben de schijn tegen, want ze worden gezien als vrienden van de Conservatieve Partij. Davie was in de jaren 90 vicevoorzitter van de Tory-afdeling van Fulham. Dat is lang geleden, maar in deze kwestie helpt dat niet.

Sharp zit in nog nauwere schoentjes. Hij werd in 2021 benoemd door Boris Johnson. Onomstreden was die aanstelling niet. Sharp is een voormalige topbankier bij Goldman Sachs, waar premier Rishi Sunak carrière maakte. Toen bekend werd dat hij Johnson had geholpen om een lening van 800.000 pond te krijgen, rezen nog meer vragen. Daarover had hij niets gezegd bij zijn benoeming. Een parlementaire commissie schreef daarover een kritisch rapport.

Hoe kunnen deze mannen de BBC uit het slop halen? De publieke omroep ligt al jaren onder vuur. Het Britse medialandschap is notoir gepolitiseerd. De publieke omroep heeft altijd geprobeerd boven de partijen te staan, maar dat werd in de woelige brexit-jaren almaar lastiger. De BBC kreeg toen het verwijt dat haar berichtgeving anti-brexit was, en dus anti-Tory.

Dat verwijt kwam in de eerste plaats van kranten die pro-brexit waren en van Britten die heilig overtuigd waren van de EU-uitstap. Helemaal geloofwaardig waren die beschuldigingen dus niet, maar het maakte wel dat de BBC almaar beter haar best deed om ook de Conservatieve stem te laten horen. Van de weeromstuit kreeg ze het verwijt de spreekbuis van de Tories te zijn.

Plat op de buik

Toen Davie in 2020 aangesteld werd als directeur-generaal, zei hij dat de BBC absoluut onpartijdig moest zijn. Alleen zo zou de omroep kunnen verantwoorden dat elk gezin jaarlijks 159 pond kijk- en luistergeld moet betalen. Dat Lineker van de buis werd gehaald wegens een tweet waarin hij het migratiebeleid van de regering hekelde, versterkte het imago van de pro-Conservatieve BBC. ,,Zou hij ook geschorst zijn als hij het migratiebeleid van de regering had gesteund?’’, vroeg een BBC-werknemer zich anoniem af bij Reuters.

Sunak kon niet anders dan zich ver van de kwestie houden. ,,Dit is een zaak tussen de BBC en Lineker, die zo snel mogelijk opgelost moet worden’’, zei hij afgelopen weekend. Hij wilde zich evenmin uitspreken over de positie van Sharp.

Sunaks woordvoerder toonde zich opgelucht dat de voetbalpresentator opnieuw op het scherm verschijnt. Maar zo denken de pro-Tory kranten er niet over. Zij vinden dat de BBC-top plat op de buik is gegaan voor een man die jaarlijks 1,35 miljoen belastinggeld opstrijkt en daarmee de dikst betaalde BBC-ster is.

Veel Conservatieve parlementsleden vinden dat het kijk- en luistergeld afgeschaft moet worden. Volgens The Daily Mail maakt de zaak-Lineker duidelijk waarom dat zo snel mogelijk moet gebeuren.