Superwapen moet het verschil maken voor Oekraïne. 'De Russen worden bang en nerveus'

In het Duitse Bergen worden de Oekraïners in zes weken opgeleid. Foto: ANP/ HH
De heide tussen de naaldbomen beeft. Salvo’s weerklinken, het geluid volgt enkele seconden na het mondingsvuur. Met oorverdovende ontploffingen op de schietbaan bij Bergen. Dit is de Noord-Duitse ’Tiefebene’, meer dan honderd jaar de uitgelezen plek op het vlakke platteland om met loodzware, gepantserde gevechtsvoertuigen op kettingen door het landschap te ploegen.
„Afgelopen jaar hebben we al 1100 soldaten opgeleid. Dit jaar worden het er 9000”, aldus luitenant-generaal Andreas Marlow. De commando’s van de vierkoppige Oekraïense bemanning klinken in het Russisch. Dik 80 procent van de doelen wordt afgeschoten. ’Leo II’, het Duitse superwapen met infraroodnachtkijkers, moet de beslissing brengen bij de slag om de Donbas.
Bij een gaarkeuken roken de soldaten uit de door de Russen belegerde regio een sigaretje. Ze zien er vermoeid uit. Niet alleen door de zes weken training, maar ook door de maanden aan het front: „Wij komen uit Bachmoet”, verklaart er eentje.
‘Russen zijn bang en erg nerveus vanwege de Leopard 2’
Welk verschil de Leopard 2 kan maken? „Wij hebben alleen oude Sovjet-tanks van het type T-72. Met deze gevechtstanks kunnen we door de stellingen heen breken. Ook zal onze infanterie zich hiernaast veiliger voelen”, aldus een schutter. Om zijn identiteit te beschermen, draagt hij een oranje bril en groene sjaal voor zijn gezicht.
De soldaat, die hier Vladimir wordt genoemd, is een man van weinig woorden: „Ik ben een vertegenwoordiger van het volk. Wij zijn allemaal patriotten. In de oorlog verdedigen we ons vaderland, want wij zijn nakomelingen van de Kozakken.”
Voor de invasie had Vladimir een normaal beroep. De Duitsers vertellen dat veel van hun buitenlandse ’leerlingen’ boer of leraar waren. „De Russen zijn bang en erg nerveus vanwege de Leopard 2”, vertelde een vriend van de inlichtingendienst aan Vladimir. Terecht, zo vindt hij. De Oekraïner wil niet over angst praten, zo zegt zijn verbindingsofficier uit Kiev: „Mijn vaderland wordt bedreigd. Of ik bang ben, doet niet ter zake.”
Kameraadschap
Brigadegeneraal Björn Schulz (55) geeft uitleg: „Dit is een bijzondere werkverhouding. Kameraadschap. Dit laat ons niet koud. Zij gaan terug naar een oorlog. Sommigen sterven daar, of raken gewond. Dat is niet fraai, niemand vindt dat leuk.” Maar dat mag geen rol spelen, vindt de militair met groene baret. „Dat is deel van onze werkelijkheid.” Hij vindt de motivatie en dapperheid van zijn bezoekers ’ongekend’. Op een zware zwerfkei achter hem staat de spreuk: ’De wijsheid is het begin van alle deugden, de dapperheid is haar voltooiing’.
De oefening vindt plaats in het kader van de Europese Militaire Assistentie Missie voor Oekraïne, afgekort EUMAM. Die heeft een mandaat van twee jaar, een budget van 106 miljoen euro en een hoofdkwartier in Brussel.
Volgens luitenant-generaal Marlow is Duitsland het middelpunt van alle Europese trainingen: „Wij oefenen met Leopard- en Marder-tanks, Patriot- en Iris-T-luchtafweer en houwitsers, maar ook met medische teams, hoofdkwartieren voor brigades en bataljons.”
De Bondsrepubliek alleen kent al 885 opleiders. „Op de middellange termijn moeten de Oekraïners, en mogelijk de gewonde soldaten die niet meer kunnen vechten, zichzelf gaan opleiden. Wij zullen dan alleen nog monitoren”, zegt Marlow. „Wij leren van hen vooral over hun frontervaring.”
Duits-Nederlandse 414-tankbataljon
De training wordt gegeven op het terrein van Bergen, niet ver van voormalig concentratiekamp Bergen-Belsen.
Ook het in de buurt gelegerde Duits-Nederlandse 414-tankbataljon, met onze geleasete Leopard 2’s, gebruikt dezelfde schietbaan. De militairen vertellen dat ze de Nederlandse simulatoren benutten.
Speciaal uit België is viceadmiraal Hervé Bléjean gekomen. Hij is directeur-generaal van de Europese militaire staf en hoofd van de militaire planning. „Het is belangrijk dat Oekraïne de oorlog kan winnen, het vecht tegen een tsunami van soldaten.”
Oorlogseconoie
Of het doel dan is om de hele Donbas en de Krim te heroveren, kan Bléjean niet zeggen: „De definitie van wat nodig is om de oorlog te winnen, komt van Oekraïne.”
De Fransman pleit wel voor meer investeringen voor het Europese Defensie Agentschap. De komende jaren komt er al 5 miljard euro bij voor de ’Europese Vredes Faciliteit’.
En hij pleit voor een oorlogseconomie: „Alles moet sneller worden geproduceerd. Munitie en wapens. Niet investeren is geen optie.” Een dezer dagen werd bekend dat Rheinmetall, een van de wapenbedrijven rond de Leopard 2, in Oekraïne een fabriek wil bouwen.