Vervolgens is het bepakking op voor een speedmars van 9 kilometer die binnen 61 minuten afgelegd moet worden in het Zuid-Limburgse heuvellandschap. Een ding is meteen duidelijk: dit kamp is zeker niet voor watjes.

Wie van de nieuwe vijftien cursisten fietst er fluitend door de loodzware training van een commando en wie gaat er trillend als een schoothondje naar huis? Om te beginnen worden de cursisten gestript van vertrouwde zaken. Naoufal probeert zijn haarcrème in de rugzak te stoppen, maar dat wordt gezien door de leiding: „heb jij speciaal haar ofzo?” Ook deo, pleisters en natte doekjes om de camouflage make-up eraf te poetsen worden er uitgevist bij Sheila en Titia. „We gaan niet naar de gym”, is het droge commentaar van leiding.

De basiseisen voor dit seizoen zijn niet mals, de lat is hoog gelegd. Uit 1200 aanmeldingen zijn de besten gekozen die in ieder geval al vuur kunnen maken, het volhouden om kilometers in ijskoud water te zwemmen of diep in de nacht hun weg kunnen vinden met kaart en kompas. En dan nog is het een fractie wat je doet in de echte opleiding tot commando.

Sterrenmaaltijd

„We merkten dat mensen de basisvaardigheden al niet beheersten”, vertelt Ray Klaassens. „Het gaat erom: hoe bereid je je voor? De een probeert met een rugzak op in het donker met kaart en kompas de weg te vinden, de ander zoekt het even op op Wikipedia en vindt zichzelf dan ook al voorbereid. Je kunt geen sterrenmaaltijd leren koken van internet.”

De vijftien geselecteerde burgers worden dit seizoen op nachtelijke missies gestuurd en zullen op allerlei andere manieren fysiek tot het uiterste gedreven worden door te tijgeren door de blubber of nachtenlang niet te slapen. Om te zien uit wat voor een hout ze zijn gesneden, te kijken waar hun breekpunt zit en wanneer ze opgeven. Presentator Jeroen van Koningsbrugge: „Ik heb heel veel vertrouwen in deze groep.”

Dapper

Voor Ray Klaassens blijft het interessant om te zien hoe kandidaten zich onder druk verhouden tot zichzelf en elkaar. „Dapper dat mensen zich voor heel Nederland in de kijker durven te spelen met iets wat in essentie heel kwetsbaar is. Je wordt fysiek en mentaal met jezelf geconfronteerd. Als alles tegen zit, wat heb je dan nog over voor de ander en de operatie? Wat drijft iemand om door te gaan? Waarom stopt iemand? Zien we het wel goed? Het is geen absolute wetenschap. Je kunt mensen met coaching verder brengen door ze in hun kracht te zetten of eens flink de waarheid te vertellen. Het doel is om iemand aan boord te houden die wil, als we daaraan twijfelen ga je eruit.”

Normaal gesproken kom je niet zo snel in dit soort situaties terecht. Toch ziet Ray ook dingen die voorspelbaar zijn. „Mensen die fysiek sterk zijn en kracht hebben opgebouwd in een gecontroleerde omgeving als een sportschool, worden getoetst op andere kracht dan een uurtje knallen. Het gaat erom of je onder erbarmelijke omstandigheden als uitzichtloosheid zich aandient nog steeds een prestatie kunt leveren. Wat gebeurt er als de veiligheid van de muren van de sportschool en voeding en rust wegvallen? Dan komen er karaktertrekjes boven die maken dat je in het spel blijft óf er uit valt.”

Gepest

Alleen domme kracht hebben helpt volgens hem niet. „Fysieke kracht zien we als iets waar we doorheen moeten werken om tot de kern van iemands karakter te komen. Hoe sterker iemand is hoe langer het duurt om tot het karakter te komen. Je gaat het niet redden met kracht, maar met iets anders als mentaliteit. Dan zien we uit welk hout je bent gesneden. Je moet fysiek én mentaal goed in elkaar zitten om dit te kunnen doen. Als je van ellende leert houden ga je dit tot een goed einde brengen.”

Van te voren is soms niet te voorspellen wie de eindstreep gaat halen. „Mensen die gewend zijn met tegenslag om te gaan hebben een streepje voor. Laat je je snel uit het veld slaan of denk je: ik ga er toch het beste van maken? Mooi als mensen die diepliggende motivatie voelen. Als je het voor een ander doet haak je sneller af dan dat het iets in jezelf is, bijvoorbeeld omdat je vroeger gepest werd.”

Ray werd dit seizoen op zijn wenken bediend. „Het weer heeft ons echt geholpen. Het zit tegen en het wordt daardoor echter. De selectie die het heeft gehaald heeft echt laten zien wat ze in mars hebben.”

Donderdag NPO 1, 20.33 uur