Hoofdpersoon M. trekt in het boek van Van Iperen met haar ouders en broertje van huis naar huis, vanwege de wispelturige ‘handel’ van haar vader. Van buiten lijkt het waarschijnlijk op het eerste gezicht zo slecht nog niet, dit gezin met de knappe, gestyleerde moeder die met opgeheven hoofd door de Brabantse dorpsstraten paradeert. Maar thuis ligt geweld overal op de loer.

Dat geweld wordt in Dat beloof ik zelden expliciet, maar dat maakt niet dat de scenes niet binnenkomen, omdat de spanning overal voelbaar is. Zoals wanneer M. thuiskomt uit school en haar spulletjes uit haar kamer in de tuin liggen, waaronder een spaarvarken dat nu gebroken pootjes heeft en haar geheime kistje. Achteloos uit het raam gesmeten door haar ouders tijdens een van hun explosieve ruzies.

Zachtheid en liefde is er weinig

Getroost voor zulke nare gebeurtenissen wordt er niet. In de wereld van de ouders van M. zijn kinderen vooral een last. Of nog erger: de vijand. Je doet ‘t erom , herhaalt de moeder van M. telkens. Overtuigd van het feit dat haar dochter op aarde is gekomen om háár te dwarsbomen. Vader kan de aanblik van zijn dochter regelmatig niet verdragen. Ze moet uit zijn ogen verdwijnen. Het is niet verwonderlijk dat het liefdeloze zwerversbestaan dat daarop volgt M. uiteindelijk in handen van andere misbruikers drijft.

Zachtheid en liefde is er weinig, op een lieve leraar en een vriendinnetje met een warm gezin na. Maar als de nood aan de man is voor M. en haar moeder op de vlucht voor hun vader – die kort daarvoor een potje tennis met nieuwe vrienden heeft laten uitlopen op een knokpartij – geeft ook die familie op pijnlijke wijze niet thuis. Niet mee bemoeien, fluisteren ‘de beschaafde’ mensen’ elkaar toe.

Het is voor de lezer soms even hard werken

Die eenzaamheid grijpt je als lezer bij de keel. Maar de beschrijvingen van een omgeving met enkel zware ellende maakt de roman hier en daar ook hard werken en wordt op den duur wat repetitief. Dusdanig repetitief dat het ergernis begint op te wekken. Wat de lezer dezelfde ervaring geeft als hoe haar omgeving het gezin lijkt te ervaren. Gewonde dieren wekken in de wrede buitenwereld ook niet altijd sympathie op, maar worden van de kudde verstoten. Niet voor niets belandt op school M. met haar hoofd telkens in de toiletpot.

Van Iperen is erin geslaagd een tijdloos boek te schrijven over een onveilige jeugd, die een kind vormt tot in elke gedachte en elke vezel van het lichaam. Het is het lot van vele kinderen in ons land, die achter voordeuren dag in dag uit dezelfde ervaring hebben als M. Het is die gedachte en de grimmige, beklemmende sfeer, die ervoor zorgt dat het lezen van dit boek je ook na de laatste bladzijde bijblijft.