Theater verbindt, Eva Wortmann weet het zeker. Als regisseur en artistiek leider van Loods13 heeft ze het al vaker ervaren. Ze vindt het prachtig de ontwikkeling van de deelnemers te zien. ,,Ze te zien groeien vanaf het moment dat ze binnenkomen en met elkaar kennismaken. Eerst onwennig, maar al snel vormen ze een groep, iedereen zit immers ook met hetzelfde. En dan gedurende drie maanden, twee dagen per week, te merken dat ze de regie over hun leven weer een beetje op kunnen pakken.”

Handvatten geven, dat is wat Loods13 doet. ,,Het is geen therapie, we maken gewoon theater”, zegt Wortmann. ,,Door de deelnemers wat oprechte aandacht en liefde te geven, kom je al bij ze binnen. Ze mogen hier zichzelf zijn en dat is voor kwetsbare groepen heel belangrijk.”

Eigen verhaal vertellen

In de beeldende theatervoorstelling Kanariepietjes praten niet terug staan gevoelens van eenzaamheid centraal. De titel verwijst naar een uitspraak van een man die eenzaam was. ,,Je kunt wel huisdieren hebben en daar tegenaan praten, maar die praten niet terug. Dat is nog steeds eenzaam”, vertelde Wortmann al eerder. ,,Waar het mij uiteindelijk om gaat als ik ze zie spelen, is dat ik echt de deelnemers zie en dat ze hun eigen verhaal vertellen.”

Iris Oostingh (26) uit Gasselternijveen werd gebeld door een maatschappelijk werker van Impuls met de vraag of ze interesse had mee te doen ,,aan een leuk project”. Aanvankelijk had ze haar bedenkingen vanwege het reizen (,,spannend”), maar toen ze hoorde dat het iets met theater was, werd ze toch wel nieuwsgierig.

Het vervoer werd geregeld en Oostingh had er wel zin in. Wat hielp, is dat ze in 2011 al eens theaterles van Eva Wortmann had gehad. ,,Nog voor het Loods13 was. Dat ik Eva en wat mensen van de productie al kende, maakte het voor mij een stuk makkelijker om mee te doen.”

Probleem wordt draaglijker

,,Ik had op Instagram al een post voorbij zien komen, dus ik had wel een vermoeden waar het over zou gaan. Voor mij gaat het vooral om het weer in contact komen met mijn lichaam. Tijdens eerdere theaterlessen leerde ik naar mijn lichaam te luisteren en om mezelf te vertrouwen. In september ga ik weer terug naar school, en dit project kwam heel goed uit.”

Oostingh stopte met haar opleiding beeldende (vak)therapie in Leeuwarden, maar wil de laatste anderhalf jaar alsnog volgen. ,,Ik heb een tijd in een burn-out gezeten. Over een jaartje is dat over, zo dacht ik eerst, maar daardoor werd het alleen maar erger. En toen kwam corona er nog bovenop. Nu zijn we drie jaar verder.”

,,Dit project kwam op het perfecte moment. Als ik hier ben, leer ik mezelf te vertrouwen, ook omdat er andere mensen zijn die de bevestiging geven en zeggen dat het klopt wat ik doe. Over de dingen die ik spannend vind, kan ik het hebben in plaats van dat ik het bij mezelf houd. Het helpt mij heel erg om het over mijn gedachten te hebben. En bij anderen zorgt het voor herkenning: dat ervaar ik ook of dat heb ik ook ervaren. Door het erover te hebben, wordt het probleem wat draaglijker.”

Het is heel kwetsbaar

,,Het spelen is heel spannend om te doen, omdat we de spanning laten zien die in onze hoofden en lijven optreedt en waar we tegenaan lopen. Je ervaart het op dat moment ook, maar je moet het tegelijkertijd overdragen zodat het publiek begrijpt wat er met ons gebeurt, wat wij ervaren tijdens de eenzaamheid en hoe wij in elkaar zitten. Dat is heel kwetsbaar.”

Kieran Keuter (19) uit Emmen doet een tussenjaar bij Loods13 en kwam op die manier in aanraking met dit project. ,,Ik wil iets creatiefs gaan doen, maar wat precies weet ik nog niet. Mijn ouders kwamen hiermee aan en daarvoor ben ik ze dankbaar, want het is een goede keuze geweest. Dit tussenjaar houdt voor mij in dat ik leer hoe je een voorstelling maakt en hoe je acteert. Ik ben op zich meer geïnteresseerd in film maken, maar dit is een goed opstappunt. Het is echt een leermoment, bijvoorbeeld hoe het is voor een publiek te staan. En het publiek verwacht iets. Dus ik wil kwaliteit leveren.”

Moeite met contact maken en houden

Voor Keuter is er heel duidelijk een link met het thema van de voorstelling. ,,Ik had enorm veel moeite tijdens de coronaperiode, die was zonder sociaal contact heel zwaar voor mij. Ik ben dat eerste jaar ook niet online naar school gegaan. Toen was ik echt enorm eenzaam en ben ik depressief geworden. Daardoor kreeg ik veel meer moeite met contact maken en houden met mensen. Nu maak ik hier weer vrienden en ik ben ook van plan contact met ze te houden na dit project.”

„Ik vind het allemaal hartstikke eng, maar ik denk dat het belangrijk is om te blijven groeien als persoon. Het levert me zeker wat op. Maar ik ben ook blij als het achter de rug is, want dan heb ik het gedaan en mag ik trots zijn op mezelf.” Voor Keuter na de zomer in Zwolle begint aan de lerarenopleiding Engels, vooral om maar aan de gang te blijven, hoopt hij zijn eerste korte film af te leveren.

Het publiek wordt voor de voorstellingen opgevangen bij de even verderop gelegen natuurplaats Noordsche Veld. Daarna volgt een wandeling over het terrein waar tijdens de Koude Oorlog onder meer munitie werd opgeslagen in bunkers. De voorstelling zelf duurt een half uur. Daarna wordt er gezamenlijk gedineerd en nagepraat.