Met nieuwe herder moet rust bij schaapskudde Exloo terugkeren

Gras, struiken of een opkomend jong boompje dat de kop opsteekt: de tevreden, wollige grazers maken er met genoegen korte metten mee. Het tafereel straalt een volslagen rust uit. Rust. Als er een ding is waar ze aan toe zijn bij de organisatie achter de schaapskudde, dan is dat het wel. Het is in ieder geval het streven van de stichting Schaapskudde Exloo en de nieuwe, in februari aangetreden herder Mark Schrale (50).

Sinds de dood van Tienus Kaspers in 2013, die hier ruim 25 jaar als herder werkzaam is geweest, rommelde het in Exloo. Een hele trits opvolgers kwam en ging, al dan niet gedwongen vanwege allerlei conflicten. Schrale is de achtste hoeder in krap acht jaar tijd. Hij ontfermt zich over de kudde, die bestaat uit 200 schapen en ongeveer 150 lammeren.

Smeuïg verhaal

De nieuwkomer uit het Friese Veenwouden was zich bewust van het ‘rumoer’ toen hij zich meldde in Exloo. Of hij zich even achter de oren heeft gekrabd voordat hij solliciteerde? ,,In een openhartig gesprek met het bestuur, heb ik aangegeven dat ik me door de hele voorgeschiedenis niet wil laten afleiden.” Stilstaan bij het verleden, daar heeft hij geen trek in. ,,Als je een smeuïg verhaal wilt, dan moet je dat er zelf maar bij verzinnen. Ik ga geen uitspraken doen over wat zich heeft afgespeeld of over mijn voorgangers. Dat heeft totaal geen nut.”

Schrale werkte enkele jaren als schaapherder in het Fochteloërveen en in het zuiden van Friesland. Ook heeft hij gewerkt bij Agrarische Natuur Drenthe. Eind 2019 tipte zijn toenmalige werkgever, een begrazingsbedrijf, hem over de vrijgekomen vacature in Exloo.

Chrysantje

Een van de eerste dingen die Schrale heeft gedaan is het hier en daar plaatsen van rasters en barrières tussen tuinen en de straten. In de afgelopen jaren ontstonden er ergernissen in de door het dorp trekkende schapen tijdens de tocht van kooi naar hei en vice versa. Sommige dieren glipten wel eens een tuin binnen om zich tegoed te doen aan planten en struiken. ,,Er sneuvelt nog wel eens een chrysantje, maar de schade blijft beperkt.”

Doelbewust kiest hij rustige straten, zodat het verkeer in het dorp zo weinig mogelijk wordt opgehouden. Af en toe ergert een bestuurder zich aan de kudde op straat, maar dat gebeurt volgens de herder maar zelden . ,,Net zo vaak stappen mensen even uit en maken een foto.”

Civiele procedure

Penningmeester Harko Braam van de Stichting Schaapskudde Exloo heeft veel vertrouwen in Schrale. Eind vorig jaar speelde er nog een conflict tussen de stichting en een van de vorige herders, Monique Tielen. Volgens haar waren de stichting en zij tot de overeenstemming gekomen dat zij alle overtollige dieren, in dit geval 38 dieren, mocht houden. Dit betwistte de stichting.

Het kwam vorig jaar zomer uiteindelijk tot een kort geding, waarbij bepaald werd dat herder en stichting uit elkaar zouden gaan. Tielen meldde vervolgens een civiele procedure te beginnen wat betreft de eigendomskwestie. Ze laat desgevraagd weten dat ze geen geld heeft om deze nieuwe gang naar de rechter te maken.

Wolvenraster

Het geruzie van de afgelopen jaren heeft zijn weerslag gehad op het aantal donateurs, aldus de penningmeester, maar inmiddels is dat aantal volgens hem weer gestegen van drie- naar vijfhonderd. ,,Dankzij de extra inkomsten hebben wij een speciaal hek met wolvenraster om onze nachtweide aan de Weg van de Hoogte kunnen plaatsen.”

De combinatie van gaas en schrikdraad moet de roofdieren op afstand houden, zegt Braam. ,,De schapen grazen op zowel het Molenveld als bij de Odoornerdennen. In dat laatste geval is de afstand tussen kooi en veld behoorlijk groot en laten wij de dieren daar overnachten. Dankzij de vernieuwde omheining kan dat veilig.”