Openheid hoort bij politiek als sneeuw bij de wintersport | Column Hilbrand Polman

Stel, je staat in de showroom om een blitse auto te kopen en je vraagt de verkoper of er wel genoeg pk’s onder de motorkap zitten om jouw caravan te trekken. Je zult dan raar opkijken als het antwoord luidt: „Daarover doe ik geen mededelingen.” Iets dergelijks is er aan de hand met de BoerBurgerBeweging, die deze week zeventien zetels veroverde in het Drents Parlement.

Daaruit vloeit voort dat deze partij straks een, twee of misschien wel drie gedeputeerden gaat leveren. Wie zullen dat zijn? Er is wel een lijstje met namen, aldus de gangmakers van de BBB, maar we zeggen niet wie dat zijn. Terwijl in de politiek alles draait om mensen die het verschil maken. Voor de kiezers is het minstens zo belangrijk te weten welke namen er achter een partij schuilgaan als wat de standpunten zijn.

Gedeputeerden zijn degenen die de standpunten van hun partij in het provinciebestuur omzetten in klinkende resultaten. Als ambtenaren zeggen: ‘dat kan helemaal niet’, dan moeten ze het been stijf kunnen houden. Ze moeten weerwoord bieden aan hardnekkige lobbyisten van belangenclubs. En staan er honderden boze actievoerders voor het provinciehuis omdat je als gedeputeerde impopulaire maatregelen neemt, dan is het wel zo handig als je naar buiten gaat, flink wat handen schudt, mensen even hun verhaal laat doen en zelf een toespraakje houdt.

Natuurlijk is het wel begrijpelijk dat de BBB nog even de kaarten tegen de borst houdt. Op dat lijstje staan, mogen we aannemen, namen van mensen die al een goede baan of een mooi bedrijf hebben en een volle agenda. Het is ongemakkelijk als de media voortijdig melden dat zij, als de kans zich voordoet, ontslag zullen nemen om toe te treden tot het provinciebestuur.

Maar bijvoorbeeld VVD’er Willemien Meeuwissen maakt er geen geheim van dat ze graag gedeputeerde wil worden. Ze bekleedt een hoge functie bij zorgorganisatie Lentis, waar haar ambities wellicht bij sommige collega’s de wenkbrauwen doen fronsen. Je kunt geen omelet bakken zonder een eitje te breken, denkt Meeuwissen dan.

Openheid hoort bij politiek als sneeuw bij de wintersport. Je moet er als gedeputeerde, of wethouder, tegen kunnen om in een glazen huis te zitten. Appjes en e-mails met ambtenaren, de schoenendoos met bonnetjes van wat je allemaal hebt gedeclareerd, alles kan in de publiciteit belanden. Dat zal voor de nieuwkomers van de BBB nog best even wennen worden.