Wat gaan we doen als er boerderijen leeg komen te staan omdat de eigenaren zijn uitgekocht vanwege de stikstofproblematiek? Deze vraag houdt voorzitter Rob Staal van Drents Agrarisch Erfgoed intensief bezig. Want leegstand kan het gevolg zijn als de aanpak van die problematiek leidt tot het op grote schaal uitkopen van boerderijen.

Shovel

Staal: „Zoeken we dan een nieuwe invulling van deze panden of zetten we de shovel ervoor? Veel boerderijen zijn waardevolle beeldelementen in het landschap, het zou enorm jammer zijn als dat verdwijnt.”

Niet alleen de gevreesde uitkoopregelingen zetten het Drentse landschap onder druk, ook de komst van grote velden met zonnepanelen en windturbines. En dan is er nog de opgave om de komende jaren 13.000 woningen te bouwen. Hoogste tijd, vinden Staal en zijn collega’s van DAE, om op een symposium te bespreken hoe al deze ontwikkelingen kunnen samengaan met het behoud en de bescherming van het gebouwd en landschappelijk erfgoed.

Nu kun je natuurlijk van de nood een deugd maken door leegstaande boerderijen om te bouwen tot woonvormen. „Soms kan dat, maar helaas is dat niet altijd financieel haalbaar. En mensen moeten er ook willen wonen. Dus je moet ook denken aan andere bestemmingen. In een schuur kun je bijvoorbeeld ook caravans stallen.”

Zonnepanelen

Dan is er de zogenoemde energietransitie, die op diverse plekken in de provincie al leidde tot grote velden met zonnepanelen. „Geen verrijking voor het landschap”, zucht Staal. Ook hier geldt dat het nodig is creatieve oplossingen te vinden om dit beter in te passen.

Het zijn dus allemaal allerminst eenvoudige vraagstukken, waarvoor stichting DAE staat. Sinds oktober 2020 stelt zij zich ten doel het karakteristieke Drentse agrarische landschap voor het nageslacht te behouden. „We kunnen dit ook niet alleen”, benadrukt Staal. „We werken nauw samen met onder anderen Stichting Het Drentse Landschap en Bond Heemschut, die waakt over cultureel erfgoed.”

Op het symposium spreekt historisch geograaf Elyze Storms van de Wageningen Universiteit over de vraag hoe agrarisch erfgoed in te zetten is voor het woningvraagstuk. Architect Pieter Brink, bestuurslid van de stichting DAE geeft vervolgens een aantal mogelijke toekomstscenario’s. Want DAE wil duidelijk maken dat bewaren van het erfgoed niet wil zeggen dat er helemaal niets meer kan. Het gaat erom duidelijk te maken welke mogelijkheden er zijn en daaruit verantwoorde keuzes te maken.

Het symposium start donderdag 1 juni ‘s avonds om 7 uur op het provinciehuis, Westerbrink 1 in Assen. Opgave kan via stichtingdae@gmail.com