Flexibel of vast? Dit is het beste energiecontract volgens experts

• • Economie
De prijzen voor energie dalen.

De prijzen voor energie dalen. Foto: Lex van Lieshout

De zekerheid van een vaste prijs voor stroom en gas. Sinds enkele dagen bieden verschillende energieleveranciers weer jaarcontracten aan. Maar is het verstandig je nu voor een jaar vast te leggen?

Ruim een jaar geleden stopten de meeste energieleveranciers met het aanbieden van vaste contracten, omdat de prijzen voor energie door het dak gingen. Als je vaste contract afliep, kon je niet verlengen. Je belandde automatisch in een flexibel contract.

De energieprijs kende een richting: omhoog

Dat betekende dat je als consument gevoelig werd voor schommelingen in de prijs. En die schommeling kende vorig jaar eigenlijk maar een richting: omhoog. Verschillende energiebedrijven verhoogden de tarieven vorig jaar meermaals. Reden voor de overheid een prijsplafond in het leven te roepen.

Verbruik je per jaar minder dan 1200 kuub gas dan betaal je dankzij het prijsplafond 1,45 euro per kuub. Voor stroom betaal 40 cent per kilowattuur, zolang je jaarverbruik minder is dan 2900 kilowattuur, de overheid betaalt het restant aan de leveranciers. Ligt je verbruik boven het prijsplafond, dan betaal je daarvoor de tarieven van je energieleverancier. Die zijn nu nog fors hoger.

Vast contract iets onder prijsplafond

De gasprijs is al enige tijd aan het dalen en daarom bieden steeds meer energiebedrijven weer vaste contracten aan. Eerst waren het de kleine bedrijven, met soms half jaarcontracten. Vorige week volgden Energiedirect en Essent. De tarieven die zij aanbieden liggen iets onder het prijsplafond (bij Energiedirect: 1,445 euro voor gas en 0,3975 cent voor stroom).

Verleng je het prijsplafond? Kijk hoe dan ook goed naar tarieven

Wat is wijsheid? Drie deskundigen laten hun licht schijnen.

Martien Visser , lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool maakt een vergelijking met de hypotheekrente. ,,Leg je die vast of kies je voor variabel.’’ Iedere consument moet voor zichzelf de risico’s afwegen. Daarbij is het volgens Visser van belang dat je je afvraagt of je het financieel aan kunt als prijzen snel omhoog gaan. ,,Onder het prijsplafond ben je beschermd. Maar leg je je nu vast, profiteer je niet van een verdere daling.’’

Jack van der Steen van overstapsite Kostenservice.nl in Groningen is nog niet overtuigd. ,,Er worden contracten aangeboden die niks toevoegen en de consument niet helpen. Vergelijkingssites tonen jaarkosten die nergens op zijn gebaseerd.’’ Van der Steen is vrij helder in zijn advies: ,,Ik zou of gewoon variabel blijven of kiezen voor een dynamisch contract. Dan kun je elke maand boetevrij overstappen naar een nieuw contract en dus de ontwikkelingen in de prijs afwachten. Kies je wel voor een jaar vast, moet je dat doen op het moment dat die vaste tarieven ruim onder het prijsplafond liggen.’’

Dat laatste zou ook het eerste advies zijn van Ben Woldring van Gaslicht.com: ,,Ga niet blind voor een jaarcontract. Let heel goed op de tarieven. Die moeten hoe dan ook onder het prijsplafond liggen’’, zegt hij. Woldring snapt het wel als mensen zouden kiezen voor een vast contract. ,,Het prijsplafond loopt af op 31 december. Maar zelfs in maart kan het echt nog wel goed koud zijn. Als je nu een jaarcontract afsluit, gaat het in op 1 april en loopt het dus ook tot 1 april volgend jaar. Wat je feitelijk doet, is het prijsplafond met drie maanden verlengen.’’ Woldring wijst op geopolitieke ontwikkelingen die komende maanden zomaar invloed kunnen hebben op de energieprijzen. ,,Daardoor is een jaarcontract interessant, want het biedt zekerheid, maar zakken de prijzen verder, ben je variabel goedkoper uit.’’

Essent is een van de grotere aanbieders. Een andere grote aanbieder, Vattenfall, gaat per 1 april wel de tarieven flink verlagen, maar heeft nog niets gezegd over een vast contract. Toch is de verwachting dat de komende tijd meer energieleveranciers weer vaste contracten aanbieden.

Veel onzekerheid

Nu een jaarcontract afsluiten betekent dat je tot 1 april 2024 verzekerd bent van vaste tarieven. Ook als de prijs voor energie omhoog gaat. En als de afgelopen anderhalf jaar iets duidelijk is geworden, is het wel dat dat dan hard kan gaan. Anderhalve week geleden schoot de gasprijs weer even omhoog vanwege een staking bij een Franse LNG-terminal.

Onzeker is ook wat China gaat doen. Vanwege de strenge coronamaatregelen in het land had China afgelopen winter minder LNG nodig. Het vloeibare gas ging daarop voor een forse prijs naar Europa. China heeft de lockdowns nu van zich afgeworpen en de vraag is of het land weer volop LNG gaat importeren. Zo ja, heeft dat effect op de prijs.

Er staat tegenover dat de beweeglijkheid van de markt ook kan betekenen dat de prijzen verder dalen. Daarvan profiteer je niet als je in een vast contract zit. En met een variabel contract ben je dit jaar dankzij het prijsplafond beschermd tegen enorme uitschieters naar boven (mits je verbruik binnen de grenzen blijft). Waarbij aangetekend dat het prijsplafond op 31 december van dit jaar ophoudt en de winter echt langer duurt.

Je contract opzeggen

Variabele contracten kun je elke maand probleemloos opzeggen. Bij vaste contracten ligt dat anders. Wil je onder een vast contract uit, omdat je wilt profiteren van tarieven die lager zijn dan jij betaalt, ben je nu 100 euro kwijt aan boete. Een bedrag dat je kunt terugverdienen als het verschil in de tarieven heel groot is. Vanwege die niet heel hoge boete willen energieleveranciers meer zekerheid voordat ze vaste contracten aanbieden. Ze willen niet met een hoeveelheid duur ingekochte energie blijven zitten omdat klanten weglopen vanwege lagere tarieven elders. Om die risico’s in te perken en de terugkeer van vaste contracten mogelijk te maken wordt gewerkt aan nieuwe regels. Onder die regels wordt opzeggen van een vast contract duurder. De bedoeling is dat dit op 1 april ingaat. Maar het is zeer de vraag of die datum wordt gehaald.