Gasunie: (groen) gas blijft

Als Nederland in 2050 een duurzame energievoorziening heeft, wil Gasunie met zijn gasnetwerk in Nederland en Duitsland daar nog altijd een rol in spelen. Dat zegt financieel topman René Oudejans van het in Groningen gevestigde gastransportbedrijf.

Hij verwacht dat het imposante stelsel voor transport, opslag en distributie van aardgas nog decennia dienst kan doen. Ook nu de productie van het Groningengas aan banden is gelegd en Nederland zich opmaakt voor een groen energiesysteem dat afrekent met CO2-uitstoot en fossiele brandstoffen.

Jaarcijfers

Oudejans presenteerde afgelopen donderdag de jaarcijfers van Gasunie. Het staatsbedrijf zag in 2015 zijn winst licht dalen mede als gevolg van kosten voor het bevingsbestendig maken van het netwerk in de Groningse aardschokregio.

De aardschokproblematiek vertaalt zich op nog twee manieren in de jaarcijfers. Door het productieplafond voor het Groningengas moest Gasunie veel meer importgas geschikt maken voor gebruik in de Nederlandse huishoudens. Bovendien werd er minder gas getransporteerd. Oorzaak: de door het productieplafond teruggelopen export.

Er stond voor het concern goed nieuws tegenover. Op de in 2007 mede door Gasunie opgerichte gashandelsplaats TTF is opnieuw 25 procent meer gas verhandeld dan in het jaar ervoor.

Op de TTF wordt gas verhandeld dat al circuleert in het Gasunienetwerk. De kubieke meters wisselen vaak talloze keren van eigenaar. Oudejans: ,,Het is nu de grootste handelsplaats op het continent. En volgend jaar gaan we de Britse beurs, nu nog de grootste in Europa, voorbij.”

Gasrotonde

Het succes van de beurs bewijst volgens de chief financial officer (cfo) dat de Gasunie er goed aan heeft gedaan om miljarden te investeren in de zogeheten gasrotonde, het stelsel dat Nederland een knooppunt voor transport, handel en opslag van gas voor Noordwest-Europa moest maken. De gedachte daarachter was onder meer dat ons land daar geld aan kon verdienen als het geen gas meer had om te exporteren. Dat lijkt nu te lukken.

Oudejans: ,,De gasrotonde werpt echt zijn vruchten af. Het gas kan nu van alle kanten naar Nederland komen en worden verhandeld. Wat de consument daaraan heeft? De werking van vraag en aanbod is in ons land maximaal. Dat heeft een drukkend effect op de prijs van gas. Daar heeft de burger voordeel van.’’

Gasunie heeft gasverbindingen aangelegd met Rusland, Groot-Brittannië, Noorwegen, Duitsland en België. Met Vopak exploiteert het in Rotterdam de Gate terminal, waar per schip LNG (vloeibaar gas – JG) uit alle delen van de wereld kan worden aangevoerd. Doordat op veel plaatsen in de wereld installaties voor de aanmaak van LNG in de maak zijn, wordt verwacht dat het vloeibaar gas over enige tijd gunstig geprijsd zal zijn. De cfo sluit niet uit dat Gasunie ook in de toekomst nog zal investeren in LNG-faciliteiten.

Oudejans: ,, Wij verwachten veel van LNG. Je ziet nu al in Rotterdam dat er veel LNG wordt aangevoerd en dat er steeds meer wordt gedistribueerd met tankwagens en schepen. Het draagt bij aan de terugdringing van de CO2-uitstoot. Het heeft een grote toekomst als schoon alternatief voor diesel en stookolie in het wegtransport en in de scheepvaart. De uitstoot van schadelijke stoffen zal daardoor enorm afnemen."

Minder afhankelijk

Het vloeibaar aardgas zou Nederland ook minder afhankelijk maken van de import van gas uit Rusland, dat bij de politiek als handelspartner uit de gratie is. Het staatsbedrijf onderzoekt de commerciële mogelijkheden voor LNG-terminals in de Eemshaven en Noord-Duitsland.

Oudejans: ,,Die komen er alleen als de politiek het wil en als marktpartijen belangstelling hebben. We investeren alleen in infrastructuur als we voor de lange termijn contracten hebben voor het gebruik ervan. We gaan niet zo maar geld uitgeven.’’ Nederland zal, denkt Oudejans, nog jaren gas nodig hebben om de overgang naar een nieuw duurzaam energiesysteem op een verantwoorde manier mogelijk te maken. Hij wijst naar het Energierapport van het kabinet dat ook nog voor lange tijd een rol voor gas ziet. Door de wisselende weersomstandigheden kent de productie van zonne- en windenergie pieken en dalen. Juist met de flexibel inzetbare gasgestookte centrales kunnen die fluctuaties goed worden opgevangen.

Duurzaam gas

Het Gasunienetwerk kan bovendien dienst doen voor de verspreiding van duurzaam gas. Naast vergisting van organisch materiaal zoals als mest en gft-afval zijn er nog tal van andere technieken om groen gas te produceren dat dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Een afdeling van tien medewerkers kijkt hoe Gasunie een blijvende rol kan spelen in een duurzame energievoorziening.

Oudejans: ,,Als Gasunie mogen wij geen gas produceren of verhandelen. Maar we leveren waar mogelijk een bijdrage aan proeven om op schaal duurzaam gas te produceren en in het gasnetwerk in te voeren. Ook in het Noorden steunen we veel projecten om de energietransitie te versnellen.’’

Gasunie oriënteert zich intensief op zijn toekomst op de lange- en middellange termijn, zegt Oudejans. ,,Centraal staat het streven de CO2-uitstoot terug te dringen. We kijken hoe onze infrastructuur daarin een optimale rol kan spelen. Wij willen maatwerk leveren. Wij zijn bijvoorbeeld enthousiast over de hybride warmtepomp. Die levert duurzame warmte, maar dat lukt niet bij lage temperaturen. Wordt het te koud, dan gaat de pomp automatisch gas gebruiken voor de verwarming. Zo krijgt gas een heel andere rol dan het nu heeft. We hebben echter geen helder beeld waar het heen gaat. De politiek moet bepalen welke rol gas krijgt in het toekomstige systeem’’, aldus de cfo.