De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een aantal regels opgesteld voor finfluencers, legt woordvoerder Paul Hartogsveld uit. Zo mag je alleen expliciet beleggingsadvies geven als je een vergunning hebt, en die hebben de meeste finfluencers niet. Beleggingsaanbevelingen geven, die gericht zijn op een breder publiek, mogen zij ook niet.

Zij mogen dus geen verwachting over de koers van een bepaald aandeel uitspreken of hun mening geven over de huidige koers. Ook mogen zij geen geld of aandelen ontvangen voor het aanbrengen van nieuwe klanten (provisie) of zogenoemde vriendenprogramma’s opzetten.

’Financieel vrij’

Wat wél mag, is dat de finfluencers hun eigen ervaringen met beleggen delen. Vaak vertellen zij hun volgers hoe zij met slim beleggen een ’passief inkomen’ hebben verworven, of ’financieel vrij’ zijn geworden. Van negen tot vijf naar de baas? Dat is voor sukkels. Wie slim investeert, kan net als zij in de mooiste auto’s rijden en permanent bivakkeren op tropische eilanden. Dat wil je als volger ook wel bereiken, dus investeer je op dezelfde manier als zij.

De AFM stelde eind 2021 vast dat er zo’n 150 finfluencers actief zijn in Nederland. Volgens Rabi Safi, die er als oprichter van platform De Belegger zelf ook onder gerekend kan worden, zijn dat er inmiddels wel wat meer. „Bijna iedere dag komt er wel een finfluencer bij”, lacht hij.

’Twee miljoen euro verdiend’

De meesten verdienen hun geld volgens hem, net als andere influencers trouwens, met affiliate marketing . Zij krijgen betaald als volgers via hen bij bedrijven terechtkomen. „Sinds het provisieverbod mag je niet meer betaald worden als iemand investeert, maar nog wel per klik. Dan is een financieel platform gewoon een adverteerder”, legt Safi uit. „De ene finfluencer is daar transparanter over dan de andere.”

Daarnaast verdienen finfluencers geld met cursussen, betaalde nieuwsbrieven of extra content, het schrijven van boeken of met optreden als spreker. Dat kan aardig wat opleveren. Finfluencer Madelon Vos (Miss Bitcoin) bood haar cursussen ’technische analyse’ (een omstreden manier om beurskoersen te voorspellen) met STAP-subsidie aan en zou daarmee naar verluidt ruim twee miljoen euro hebben verdiend.

Tienduizenden euro’s kwijt

Met het volgen van advies van finfluencers kun je ook behoorlijk de mist ingaan. Honderden Nederlanders zijn bijvoorbeeld tienduizenden euro’s kwijtgeraakt die zij hebben geïnvesteerd in het platform Grinta Invest, blijkt uit onderzoek door het Financieele Dagblad (FD). Meer dan honderd beleggers, die samen voor zeker €5 miljoen het schip in zijn gegaan, hebben volgens de krant samen aangifte gedaan van oplichting tegen het bedrijf en een van de directeuren.

Dit platform beloofde maandelijks tot 5 procent rendement op de inleg door uiterst risicovolle beleggingstechnieken zoals forex ( foreign exchange , speculeren op valutakoersen) en cfd’s ( contracts for difference – speculeren op koerswinst of -daling zonder het onderliggende product te bezitten), geautomatiseerd uit te voeren. De site is inmiddels uit de lucht, velen zijn hun inleg kwijt.

Beleggers moesten op Grinta minimaal 10.000 euro inleggen en dit geld zeker een jaar laten staan. Diverse Nederlandse finfluencers prezen het platform aan. Volgens diverse bronnen kregen de finfluencers 10 procent van de inleg voor iedere nieuwe klant (dus minimaal 1000 euro per klant) die via hen bij het platform begon, plus geld voor iedere transactie en een deel van de winst.

Op de vingers getikt

Niet zo gek dus dat Grinta gretig werd aangeprezen: onder anderen Janneke van den Brink (Financieel Vrije Vrouw) maakte er reclame voor. Volgens het FD hebben ook fiscaal jurist en de financieel adviseur van onder anderen de winnaars van de Staatsloterij Elmer Hogervorst en ’financiële feminist’ en Linda-columnist Hanneke van Onna Grinta aangeprezen.

De 64-jarige imagostyliste Martha Plat, die zich eerder vooral met advies op het gebied van kleding, stijl en dieet bezighield, kreeg de AFM op haar dak omdat zij weigerde inzage te geven in de details over haar samenwerking met Grinta. Op last van een dwangsom droeg de financiële waakhond haar op dit alsnog te doen. Zij is de eerste finfluencer die door de dienst op de vingers is getikt.

Samenzwering

In de VS gaat dat al wat verder. Daar zijn eind vorig jaar acht finfluencers opgepakt voor samenzwering en het manipuleren van aandelenkoersen. Zij profileerden zich als succesvolle handelaren en prezen bepaalde aandelen de hemel in. Omdat vele van hun ruim anderhalf miljoen volgers die aandelen vervolgens ook gingen kopen, ging de prijs omhoog. Daarop verkochten de acht mannen snel hun eigen stukken. Zij zouden zo samen meer dan 100 miljoen dollar hebben verdiend.

Deze techniek, pump & dump , komt ook veel voor met nieuwe en onbekende cryptovaluta. De cryptomunt Xpose, die werd aangeprezen door BN’ers als Marc Overmars en rapper Boef, lijkt bijvoorbeeld sterk op een gevalletje pump & dump .