Woningnood: Er wordt hard gewerkt, maar veel bouwplannen in Groningen en Drenthe zijn 'boterzacht'

Voormalig wethouder Karin Dekker  van Assen geeft het startsein voor de verdere uitbreiding van de nieuwe woonwijk Kloosterveen in de Drentse hoofdstad.

Voormalig wethouder Karin Dekker van Assen geeft het startsein voor de verdere uitbreiding van de nieuwe woonwijk Kloosterveen in de Drentse hoofdstad. Foto: Archief Marcel Jurian de Jong

Drenthe en Groningen schieten tekort als het gaat om concrete plannen voor woningbouw. Dat concludeert het Economisch Instituut voor de Bouw na onderzoek. ,,Er wordt wel hard gewerkt, maar het ontbreekt aan concrete plannen.’’

Het EIB keek in aanloop naar de verkiezingen van woensdag naar woningbouwplannen in alle provincies. Minister Hugo de Jonge voor Wonen wil voor 2030 900.000 huizen bouwen om ze de nijpende woningnood in Nederland op te lossen. Daarvoor sluit hij met provincies regionale woondeals.

Groningen loopt behoorlijk achter

In die deals staat vermeld dat voldoende harde plannen een voorwaarde zijn om tot de bouwprestaties te komen. Een bouwplan is hard als er een goedgekeurd bestemmingsplan ligt. Gemeenten zijn daarvoor in de eerste plaats verantwoordelijk. De provincie moet er samen met de gemeenten voor zorgen dat er voldoende plannen zijn om de doelen te halen.

Voldoende is dat in de provincie Groningen niet, verre van, concludeert het EIB, dat onderzoek deed in opdracht van Bouwend Nederland. Waar de harde plancapaciteit in Nederland gemiddeld rond de 35 procent ligt, komt Groningen op 22 procent.

In de regionale woondeals is afgesproken dat Groningen tot 2030 bijna 24.000 huizen bouwt. ,,Groningen moet snel werk maken van vergunningen en bestemmingsplannen’’, zegt Sander Wubbolts van Bouwend Nederland Noord.

Te veel nadruk op betaalbare huizen

Een belangrijke rol voor de woningbouw is weggelegd voor de stad Groningen. In haar eigen meerjarenprogramma wonen voorziet de stad de komende jaren een forse groei van het aantal huizen in Meerstad en bij de Reitdiepzone. Daarnaast zijn er plannen voor de Eemskanaalzone, Suikerfabriekterrein en De Held 3.

Toch hapert de machine in de provincie. Bouwers lopen volgens Bouwend Nederland aan tegen de wens dat er een groot aantal betaalbare woningen moet komen. Van alle nieuwe huizen moet 75 procent betaalbaar zijn. Een forse ambitie, ook afgezet tegen landelijk, waar 66 procent betaalbaar moet zijn.

,,Die nadruk is een risico in een tijd waarin de prijzen van grondstoffen stijgen’’, zegt Wubbolts. ,,Je moet niet te rigide naar betaalbaar kijken. Als de bouw daardoor komt stil te liggen, haal je de doelen hoe dan ook niet.

Drenthe scoort beter dan landelijk

Drenthe scoort in het onderzoek van EIB beter dan Groningen. In de Drentse gemeenten is 39 procent van de bouwplannen hard. Volgens de afspraak met minister De Jonge moet Drenthe tot 2030 bijna 14.000 huizen bouwen. Wubbolts: ,,De provincie Drenthe heeft een zogeheten impulsteam opgericht om de vaart bij de gemeenten erin te houden. Dit team schiet bijvoorbeeld te hulp als planvorming bij gemeente dreigt te vertragen door personeelskrapte.’’

Toch is ook Drenthe er nog lang niet, stelt Bouwend Nederland. De provincie heeft namelijk te maken met bijvoorbeeld een anders fors obstakel: stikstof. Drenthe heeft veel Natura2000-gebieden. ,,Straks heb je misschien wel nieuwe wijken, maar geen wegen ernaartoe, omdat we die volgens de stikstofegels niet aan mogen leggen’’, zegt Wubbolts. ‘

Volgens hem ziet de provincie het probleem. ,,Maar een oplossing is er nog niet.’’

Aanstaande statenleden

Op weg naar de Provinciale Statenverkiezingen sprak Bouwend Nederland de afgelopen weken in Hoogeveen en Groningen met kandidaat-statenleden. Bijeenkomsten waar politici en bouwers erkenden dat de ambities groot zijn en de uitdagingen aanzienlijk.

Duidelijk werd dat partijen elkaar nodig hebben, zegt woordvoerder Richard Massar van Bouwend Nederland. ,,We moeten in alle provincies met elkaar in gesprek. Niet alleen om plannen sneller te realiseren, maar ook mogelijkheden te zoeken waardoor we sneller kunnen bouwen.’’

Maak de procedures korter, zegt 'bouwer' Jan Wageman

Meer samenwerking in de bouwwereld. Het is Jan Wageman uit het hart gegrepen. Jarenlang was Wageman commercieel directeur van Friso Bouw in Sneek. Sinds vorig jaar adviseert hij diverse aannemers in het hele land.

De stroperige vergunningverlening is hem een doorn in het oog. ,,Nergens is dat zo lastig als in Nederland. Ik pleit er niet voor om dat helemaal overboord te gooien, maar maak de procedures korter. Dan zul je zien dat er meer gebouwd gaat worden.’’

Volgens Wageman is het vinden van een geschikte bouwlocatie al een eerste obstakel. ,,Maar als je dan de procedure ingaat, zijn er heel veel ogen die naar een bouwplan moeten kijken. Soms ben je twee of drie jaar bezig. De vergunningverlening moet echt sneller. Als meer samenwerking dat kan bewerkstelligen, dan had die samenwerking jaren geleden al gemoeten.’’