Mag je een lintje altijd dragen? Dit en vier andere vragen over de lintjesregen

Hoeveel mensen krijgen dit jaar een lintje?

Vandaag krijgen 89 inwoners van de provincie Groningen en 87 inwoners van de provincie Drenthe een Koninklijke onderscheiding uitgereikt. Landelijk krijgen ruim 2.800 mensen een lintje.

In Drenthe is dit jaar een stijging te zien, daar werden vorig jaar namelijk 71 onderscheidingen uitgereikt. In Groningen bleef het aantal met 87 uitreikingen nagenoeg gelijk.

Wat is het verschil tussen lid of ridder?

Er zijn in Nederland twee koninklijke ordes: de Orde van Oranje-Nassau en de Orde van de Nederlandse Leeuw.

De Orde van de Nederlandse Leeuw, ingesteld in 1815, wordt maar aan ongeveer dertig mensen per jaar uitgereikt. Alleen mensen die iets uitzonderlijks hebben betekend voor kunst of wetenschap, Nobelprijswinnaars en uitvinders van nieuwe medicijnen komen hiervoor in aanmerking.

De meeste mensen met een lintje worden lid in de Orde van Oranje-Nassau, die in 1892 is ingesteld. Die wordt uitgereikt voor jarenlang vrijwilligerswerk op lokaal niveau. Werken mensen meer op provinciaal niveau, dan kan dat een Riddertitel worden. Zetten mensen zich nationaal of zelfs internationaal in, dan kunnen ze Officier of Commandeur worden, dat zijn hogere onderscheidingen. Het hoogst zijn Grootofficier en Ridder Grootkruis.

Hoe kom je in aanmerking voor een lintje?

Je moet worden voorgedragen door iemand uit jouw omgeving, die vindt dat je een lintje hebt verdiend. Je moet dan minstens ongeveer vijftien jaar lang een dag in de week vrijwillig iets voor de samenleving hebben betekend, of bijvoorbeeld een bestuursfunctie hebben bekleed. Dit kan op allerlei gebieden, bijvoorbeeld in de zorg of in de sport. Er moet vervolgens een dossier worden gemaakt met bewijzen van je werk. Aanvragen kunnen worden afgewezen wanneer iemand een strafblad heeft of nog niet lang genoeg actief is.

Wie bepaalt dan of je een lintje krijgt?

De aanvraag moet worden ingediend bij de burgemeester. Die stuurt de aanvraag door naar de commissaris van de Koning, die naar het Kapittel voor de Civiele Orden gaat. Dat legt de aanvraag voor bij de betrokken minister, die uiteindelijk de goedkeuring verleent. Het staatshoofd ondertekent elke toekenning bij Koninklijk Besluit.

Mag het lintje ook echt gedragen worden?

Er zijn regels voor het dragen van het lintje. Deze mag alleen gedragen worden op speciale gelegenheden, zoals op Koningsdag. Het mag alleen gedragen worden op formele en feestelijke kleding. Als mensen meerdere lintjes hebben, moeten ze die in een bepaalde draagvolgorde opspelden, met de hoogste onderscheiding het dichtst bij het hart.

Als iemand overlijdt en een lintje in bezit had, moet deze weer worden teruggestuurd naar de Kanselarij der Nederlandse Orden. Maar als nabestaanden het lintje graag nog even bij zich houden, kan  dat als ze daar een borg voor betalen.