Angst voor verzakkingen door nieuwe zuidelijke ringweg in Groningen. Record aantal bezwaren tegen watervergunning

Volgens een woordvoerder van het schap is dat ‘flink meer’ dan normaal. ,,Collega’s zeggen dat ze nooit eerder zoveel hebben meegemaakt.’’

Het tekent de onrust onder omwonenden van de weg, die bang zijn voor verzakkingen en/of milieuschade. Het gaat bij de bezwaren om zienswijzen tegen de vergunning die het waterschap wil afgeven aan de bouwer van de weg, Combinatie Herepoort. Die mag daarmee grondwater aan de bodem onttrekken om het verdiept gelegen tracé te kunnen bouwen.

Bang

Omwonenden zijn bang dat door bemaling in de wijde omgeving huizen verzakken en bomen verdrogen, onder meer in het Sterrebos. Ze maken dat op uit waarschuwingen in een rapport van onderzoeksbureau Deltares. Aangezien er ook namens groepen en organisaties bezwaar is gemaakt, is het Hunze en Aa’s niet exact duidelijk hoeveel mensen hebben geageerd.

Wat er met de bezwaren gebeurt, is ook nog niet precies bekend. Het waterschap zou er binnen 14 dagen op reageren, maar heeft het Rijk vanwege het grote aantal om uitstel gevraagd.

De reacties gaan uiteindelijk naar de Rijkscoördinator die namens Rijkswaterstaat de vergunningen voor de aanleg van de weg regelt. ,,Onze reacties op de zienswijzen gaan via de coördinator naar de mensen die ze hebben ingediend. Uiteindelijk kunnen zij in beroep bij de Raad van State’’, zegt de woordvoerder van het waterschap.

Beter

Bewonersgroep Groningen Verdient Beter mobiliseerde omwonenden. De groep vindt dat Herepoort en projectorganisatie Aanpak Ring Zuid in hun haast om de bouw op gang te brengen, veel te gemakkelijk voorbij gaan aan de ernstige twijfels van experts.

Mede naar aanleiding van hun rapport werd de bouwmethode van de verdiepte ligging vorig jaar gedeeltelijk aangepast. Herepoort, dat de weg aanvankelijk helemaal ‘droog’ (met bemaling) wilde aanleggen, moest van Aanpak Ring Zuid het oostelijk deel (tussen het spoor en het Europaplein, waar de bodem water doorlaat) toch ‘in den natte’ (met onderwaterbeton) bouwen. Dat is een stuk duurder.

Herepoort en Aanpak Ring Zuid wijzen erop dat de bouwmethode in goed onderling overleg met Deltares tot stand is gekomen. Ze treffen maatregelen om de grondwaterstand alsnog op peil te houden, als die toch te veel zou veranderen. Pompproeven zouden uitwijzen dat het Sterrebos geen nadelige effecten ondervindt van de bouwmethode.

Volgens de bewonersgroep zijn de waterschappen, die over grondwater gaan, niet bij het rapport van Deltares betrokken en voldoen verschillende onderdelen van de bouwplannen niet aan de mer.

Scherp

Volgens omwonenden is dat gezien de scherpe kritiek nauwelijks voor te stellen. Zo is niet bekend of er een worst case aanpak is voor de volledige verdiepte ligging. Deltares stelt dat voor als terugval-optie, voor het geval er in de praktijk toch iets mis gaat. Het is de omwonenden ook niet duidelijk wat er gebeurt met oude bodemvervuiling van een rioolpersleiding en Aagrunol, wanneer het grondwater in beweging komt. ,,We hebben naar een afsluitende rapportage gezocht en gevraagd, ook via de Wet openbaarheid bestuur. Maar niet gekregen of gevonden’’, aldus Pieter Sauer van Groningen Verdient Beter.

Uit tekeningen blijkt dat de invloed van grondwaterbemaling tot op honderden meter afstand van de bouwkuip te merken kan zijn. Groningen Verdient Beter signaleert dat het waterschap de bouwplannen niet inhoudelijk beoordeelt, maar alleen procedureel tegen het licht houdt.

Politiek zwijgt

In een open brief aan provinciale staten en de gemeenteraad van Groningen verbaast voorzitter Sauer van Groningen Verdient Beter zich over het stilzwijgen van regionale politici over de kwestie. ,,Geen enkele politicus uit Groningen heeft op de plannen gereageerd. Kent u ze niet of vindt u ze niet belangrijk? Misschien bent u bevangen door de COVID-19 epidemie, inwoners van Groningen zijn wakker en letten wel goed op.’’

Hij wijst er in de brief op dat de meeste huizen in de Oosterpoortwijk en de Herewegbuurt niet met palen zijn gefundeerd, maar ‘los’ op de grond staan. ,,Verandering van de grondwaterstand leidt tot inklinking van de grond met als groot risico dat huizen verzakken. Dichtbij de bouwput wordt een daling van het grondwaterpeil met wel 3 à 4 meter voorzien, volgens de plannen van de aannemer. Dat is gevaarlijk voor inwoners. Weet u van niks, of denkt u dat het wel meevalt? Komen ook deze financiële claims op het bordje van de provincie?’’

Hoewel de voorbereidingen voor de bouw van de nieuwe ringweg overal langs het traject in volle gang zijn, heeft Aanpak Ring Zuid (Rijkswaterstaat, gemeente en provincie) is er nog steeds geen definitief bouwplan voor de nieuwe weg. De commissie Hertogh moet namens opdrachtgever en opdrachtnemer de financiële gevolgen van de vertraging oplossen. De bouw, die bij de gunning aan Herepoort in 2021 klaar leek te zijn, is drie jaar vertraagd.

Bouwkuip

Herepoort kreeg vorig jaar zomer toestemming om de ringweg geruime tijd af te sluiten voor het aanbrengen van damwanden voor de bouwput van de verdiepte ligging. Zo’n 70 procent van de benodigde damwandplanken zit inmiddels in de grond en het eerste deel van de bouwput is al afgegraven.

De komende tijd voegt Herepoort een flink deel aan de damwanden toe. Dat gebeurt tussen 20 april en 29 mei op twee locaties bij de Papiermolenlaan en de Helperzoom/ Kempkensberg. De werkzaamheden kunnen volgens Aanpak Ring Zuid veel overlast geven, zeker nu veel omwonenden door de coronacrisis thuis zitten. Om nieuwe vertraging te voorkomen, gaat het werk door tussen 7 en 17 uur. Dat is vanwege de crisis twee uur korter dan tot dusver gebruikelijk. Er wordt ook niet meer op zaterdagen gewerkt, behalve als dat echt niet anders kan zoals op 25 april bij DUO.