Mede door de komst van het Forum is de facelift van dit deel in het stadshart aan de Oostwand van de Grote Markt aanzienlijk. De aanpak van het bouwblok tussen de St. Jansstraat en de Nieuwe Markt is in vergelijking met eerdere plannen behoorlijk uitgebreid. Monumentale panden met historische gevels blijven staan. Binnen verandert de indeling. Op een deel van het bouwblok komt een extra verdieping. Aan weerskanten komen nieuwe panden met winkels en appartementen.

,,De kosten van de bouw gaan door het dak. Dat is natuurlijk even slikken’’, zegt directeur Pim Luiten. ,,Maar het is goed uit te leggen. Het project is groter geworden.’’ Hij twijfelt niet aan het doorgaan van de opknapbeurt in dit deel van het stadshart. ,,De gemeenteraad neemt binnenkort een besluit over het beschikbaar stellen van de benodigde extra miljoenen. Volgende week geeft Luiten tekst en uitleg aan de gemeenteraad.

Theater- en concertzaal op bovenverdieping

Het bouwblok bevat drie rijksmonumenten die zorgvuldig moeten worden verbouwd. Gesloopte delen van het gebouw uit de jaren zeventig worden worden opnieuw gebruikt. VRIJDAG heeft momenteel een concertzaal en het Prinsentheater. ,,Deze komen terug in het nieuwe pand op een bovenverdieping. Ze worden nog geschikter gemaakt voor het gebruik door allerlei amateurgezelschappen. Steeds meer mensen weten de weg naar VRIJDAG te vinden. Onze opdracht is mensen te bereiken die nog niet aan kunst en cultuur doen. Het gaat hier bruisen.’’ In 2022 trok VRIJDAG 14.229 deelnemers aan activiteiten. In totaal ging het om 92.578 bezoeken van cursusdeelnemers en publiek bij presentaties.

Opkijken tegen Forum

VRIJDAG krijgt oefen- en lesruimtes voor muziek en theater en ateliers voor schilderen, beeldhouwen, edelsmeden. Het nieuwe horecagedeelte wordt een ontmoetingsplek. ,,Het wordt een gebouw waarin de verschillende kunstvormen elkaar zullen ontmoeten en gaan inspireren.’’ Op de binnenplaats van VRIJDAG wijst Luiten omhoog naar het Forum, het naastgelegen gebouw dat majestueus boven het kunstencentrum uittorent. ,,Ja hoog hè. Dat was wel even wennen. Ze hebben daar goed zicht op wat hier gebeurt.’’ Nadeel is dat VRIJDAG letterlijk in de schaduw van het Forum ligt, waardoor zonnepanelen hier onrendabel zijn. Het straks gasloze bouwblok wordt gekoppeld aan de warmte-koude opslag van het Forum.

Interieur aanpassen

Uitdaging voor architect NEXT Koschuch in Amsterdam vindt Luiten het behoud van sfeer en karakter van het amateurkunstencentrum. ,,Dit is geen gebouw dat zich leent voor strak design. We zullen telkens andere dingen exposeren en willen het interieur daar graag voor aanpassen.’’ Luiten legt uit waarom gekozen is voor NEXT Koschuch. ,,Zij voelden het best aan hoe we dit gebouw willen gebruiken. We hebben ook contact gehad met architecten uit Groningen, maar dit bureau kwam als beste uit de bus.’’

Alle gebouwen verouderd

Op dit moment zit alleen de muziekschool aan de St. Jansstraat 7. De theateractiviteiten van VRIJDAG spelen zich af aan de Noorderbuitensingel en de Walstraat (beeldende kunst). Alle drie de gebouwen zijn verouderd. Ze voldoen niet aan de duurzaamheidseisen en kampen met de nodige mankementen. Zo zijn de panden matig tot slecht toegankelijk voor mindervaliden. Om die reden komt er ook een lift in de monumenten. Tijdens de verbouwing neemt VRIJDAG tijdelijk haar intrek in de Studio aan de Akkerstraat. De verhuizing is deze zomer, als er weinig activiteiten zijn, gepland. De locaties aan de Noorderbuitensingel n de Walstraat blijven tijdens de bouw gewoon in functie.

Raad is aan zet

Burgemeester en wethouders vragen de raad om een extra krediet van 12,7 miljoen euro. De raad heeft tot op heden alleen een plan over nieuwbouw goedgekeurd. Nu komt er ook renovatie van de monumenten bij. De wens is er om alle activiteiten van VRIJDAG in het bouwblok tussen de St. Jansstraat en de Nieuwe Markt en het Forum onder één dak te brengen. Binnenkort gaat de gemeente voor de aanbesteding het gesprek aan met bedrijven die de klus willen klaren. Zij kunnen hun belangstelling kenbaar maken.