De stemmen zijn geteld. En nu? Vijf vragen over de nieuwe gemeente Eemsdelta

Oké, er is gestemd en er is een uitslag, hoe gaat die gemeenteraad er nu uitzien?

Dat wordt de komende weken bekend. De gemeenteraad van Eemsdelta telt 29 zetels. Dat aantal zetels is berekend op basis van het inwonertal van de gemeente, daarvoor gelden landelijke normen. We weten nu, door de uitslag van de verkiezingen, wie er deel uit gaan maken van de gemeenteraad, maar nog niet wie de wethouders worden.

Na de verkiezingen is de eerste belangrijke taak van de nieuwgekozen raad om een college te vormen. De partij die als grootste uit de bus is gekomen, in dit geval Lokaal Belang Eemsdelta, neemt hierbij het voortouw. Die partij heeft burgemeester Anno Wietze Hiemstra van de gemeente Aa en Hunze naar voren geschoven als informateur. Hij was tot vorig jaar de burgemeester van Appingedam en gaat gesprekken voeren met de partijen om te kijken wat een goede coalitie kan zijn. Met die gesprekken is Hiemstra al begonnen. De eerste ronde vond afgelopen zaterdag plaats.

Hoeveel wethouders mag een gemeente hebben?

Ook dat hangt af van het aantal inwoners van het gebied. Elke gemeente, hoe klein ook, heeft minstens twee wethouders. De nieuwe gemeente Eemsdelta telt straks ruim 45.000 inwoners. In theorie mag de gemeente dan 6 wethouders kiezen, maar het mogen er ook minder zijn. De partijen dragen kandidaat-wethouders voor aan de gemeenteraad en de raad benoemt de kandidaat vervolgens tot wethouder.

En de burgemeester?

Eerst komt er voor ongeveer een halfjaar een waarnemend burgemeester. De commissaris van de koning gaat daarover met de fractievoorzitters in gesprek. Meestal heeft hij twee kandidaten, waaruit de fractievoorzitters de waarnemer kiezen. Dat doen ze nog voor de jaarwisseling.

De uiteindelijke burgemeester wordt pas later in 2021 benoemd voor een periode van zes jaar. Dat doen de koning en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De gemeenteraad doet een aanbeveling voor een burgemeester.

Hoe lang blijft de gemeenteraad eigenlijk zitten?

Normaal gesproken voor 4 jaar. Maar in de gemeente Eemsdelta is iets bijzonders aan de hand. De verkiezingen zijn vervroegd omdat de gemeente ging herindelen. De gemeenteraad die nu gekozen is, zit daarom voor 5,5 jaar. De eerstvolgende verkiezingen zijn pas in 2026.

Waar gaat de gemeenteraad van Eemsdelta vergaderen? Wat wordt het hoofdkwartier?

Appingedam heeft volgens ingewijden de mooiste raadszaal van de drie huidige gemeenten. Maar die zaal is veel te klein om vergaderingen te organiseren voor de nieuwe gemeenteraad. De drie raden mochten afgelopen zomer de vergaderlocatie zelf kiezen. De keus is gevallen op de raadszaal in Delfzijl. Er is al een fris nieuw kleurtje op de muren geverfd en de zaal krijgt een coronaproof indeling.

De drie gemeentehuizen blijven na de herindeling gewoon in gebruik. Eerder werd geopperd om bij de bouw van de nieuwe Eemsdelta Campus of het nieuwe Theater Molenberg rekening te houden met een raadszaal. Maar die plannen zijn inmiddels volop in ontwikkeling en een raadszaal zit er niet in. Het is aan de nieuwe gemeente of er in de loop van de tijd een nieuw gemeentehuis moet komen.

Het college van burgemeester en wethouders Eemsdelta vestigt zich in het Stadskantoor in Appingedam. Medewerkers die zich bezighouden met de aardbevingsproblematiek zitten straks in Loppersum. De verhuizing is overigens al in gang gezet. Burgemeester Gerard Beukema van Delfzijl zat op de verkiezingsavond van vorige week woensdag tussen de verhuisdozen.

Bonusvraag: hoe groot is die nieuwe gemeente eigenlijk ?

Best groot! De gemeente Eemsdelta telt ruim dertig dorpen, meer dan 45.000 inwoners en als je alles bij elkaar optelt in totaal zo’n 360 vierkante kilometer. Is het daarmee de grootste van de provincie? Nee. Het Hogeland is veel groter: meer dan 900 vierkante kilometer, ruim 47.000 inwoners en meer dan 40 dorpen.