Ongeveer een jaar geleden zijn de eerste iepen langs de nieuwe Zuidelijke Ringweg van Groningen geplant en kregen de eerste struiken een plek in de berm. ,,Moet je nu eens kijken’’, zegt Johan van Melsen uit Assen, de ‘groene handjes-man’ van bouwer Combinatie Herepoort. ,,Alles groeit als kool.’’

Rozen bloeien

Weggebruikers kunnen bij de afslag naar het Stadspark voor het eerst zien wat ze kunnen verwachten van de parkway -achtige aanblik die alle zijbermen en middenbermen straks over een lengte van 6,5 kilometer krijgen (behalve in de tunnel).

Het groeiproces gaat tot dusver, als er eenmaal is geplant en dat is nog maar op een paar plekken het geval, hard. Zo lijkt een deel van de berm bij het Stadspark zo groen alsof die nooit anders is geweest. Pal langs de weg een strook gras, wat verderop groeien struiken al boven de knie uit. Heel wat anders dan nog maar een jaar geleden, toen de eerste boompjes werden geplant.

Volgens Van Melsen groeit het struweel verder door tot een paar meter hoogte. ,,Over drie jaar staat het zo hoog’’, wijst hij naar boven. En over een week of zes zullen al die automobilisten genieten van een kleurrijke aanblik, als de rozen voor het eerst in bloei staan. ,,De berm verandert in een zee van witte en roze rozen.’’

Verwacht geen doorsnee rozen voor in een boeket, maar struikrozen die met drie takjes uit de grond komen. Hier en daar steekt een roos al zijn kop op.

Anti-stress

,,Er staan drie soorten’’, weet Van Melsen. Hij rondt straks, als alle oude wegdelen zijn opgeruimd, bij wijze van ‘groene bezemwagen’ de bouw af. De rozen zijn speciaal geteeld voor moeilijke plekken, zegt hij. ,,Ze groeien snel, kunnen tegen stress en hebben weinig onderhoud nodig. Eens in de drie tot vijf jaar moet de klepelmachine er even doorheen. Niet vaker.’’

Komt die stress van het weggedrag van al die automobilisten? ,,Haha, wie weet. De rozen zijn in elk geval gehard tegen alles wat ze als plant kunnen tegenkomen: een wat langere droge periode bijvoorbeeld, of zout. Of juist heel nat weer. Andere rozensoorten zouden het hier helemaal niet goed doen.’’

Zonlicht weg

Onder de rozen groeien opmerkelijk veel klavertjes drie. ,,Een experiment om te kijken wat hier nog meer goed bloeit. Lage begroeiing houdt zonlicht bij de bodem weg. Dan blijft het onkruid binnen de perken. Zo’n eerste jaar vergt nog wel intensief onderhoud, maar eigenlijk valt dat ook heel erg mee: de rozen groeien zo hard dat de bodem nu al in het donker staat.’’

Dat de planten zo hard groeien, komt niet door de goede zorgen van Combinatie Herepoort, geeft Van Melsen toe. ,,We hebben geluk met de zwarte grond die je op steeds meer plekken langs de ringweg ziet. Die is extreem rijk aan grondstoffen.’’

Staatsbosbeheer Friesland had nog oude bosgrond die niemand wilde hebben. ,,Want veel te rijk voor akkerland of natuurbouw. Voor ons is die eigenschap alleen maar mooi. Lekker vet: kruidenmengsels ontploffen erop. Zelfs als wij er niks in stoppen, wordt het snel groen. Kijk maar naar de middenbermen. Dat is nu nog allemaal moeder natuur, behalve dat ene tomatenboompje bij Driebond. Daar heeft een automobilist voor gezorgd.’’

Berm en bomen

In het struweel duiken allerlei planten op en steken ‘houtopstanden’ als de kardinaalsmuts, kornoelje of krentenboomjes straks tot 4 meter boven de 252.000 rozenstruiken uit. Combinatie Herepoort bedekt er in totaal zo’n 9 hectare wegberm mee. Van Melsen: ,,Precies zo’n oppervlakte hebben we langs de oude weg aan houtopstanden verwijderd. Er komt 17 hectare kruidenvegetatie bij. En voor de 500 gekapte bomen planten we 2165 terug, inclusief die bij het Sterrebos en het Julianaplein.’’

Zo oud als de verdwenen bomen zijn die nog lang niet. Alle 960 iepen die pal langs de weg komen te staan, vóór de geluidsschermen, zijn acht jaar geleden tegelijk geplant door een kweker in Dronten. ,,Daardoor zijn ze overal langs de weg ongeveer even hoog. Over tien jaar tikken ze de 10 meter aan en is de diameter bijna 20 centimeter.’’

Geluidswering

De geluidswering wordt ook groen. Bij de westelijke ringweg en Maupertuus staan inmiddels constructies van staaldraad (1 tot 6 meter hoge ‘plantenbakken’) waar binnenkort potgrond en nog eens duizenden hederaplantjes in komen. Buiten het plantseizoen brengt Herepoort die in potjes aan: dat kan het hele jaar door. Tussen hoge palen voor het Vrijheidsplein schuiven de bouwers straks kant-en-klare groene bakken in.

Tegen de hoge, gesloten delen van de ringweg komen groene (esthetische) schermen van verschillende klimplanten. Van Melsen: ,,We zijn dat nu aan het testen met hedera, kamperfoelie en wilde wingerd. Er komt geen wind door die schermen. Met de juiste voedingsbodem schiet dat spul straks ook snel omhoog.’’