En het is zo stil op Schier. Maar kom niet. Kom niet. Nu niet. Blijf weg. Kom later

De hal van Wagenborgs Passagiersdiensten is om negen uur zo goed als leeg. Slechts twee vrouwen zitten op de bank te wachten tot de boot hen naar Schiermonnikoog zal brengen.

En dat op deze zondagmorgen, die de allereerste echte voorjaarsdag belooft te worden. De lucht is staalblauw, de zon schittert in de golven van de Waddenzee. Normaliter had het hier zwart van de mensen gestaan.

Maar nee.

Rutte: Blijf thuis, ook met het mooie weer

Blijf ook met dit mooie weer thuis, adviseerde premier Rutte. En ook burgemeester Ineke van Gent smeekte de toeristen deze week toch vooral niet te komen. Op Schiermonnikoog zijn nog geen coronagevallen gemeld. Dat willen ze graag zo houden. Het eiland telt relatief gezien veel senioren in de risicoleeftijd.

Veerboot Rottum is een oase van rust. De balie, waar zich gewoonlijk tientallen mensen met hun dienbladen aaneenrijgen voor koffie, broodjes en gevulde koek, is nu gesloten. Er mogen dezer coronadagen ten hoogste 350 passagiers mee naar de overkant. Maar in het anders zo levendige restaurant hebben slechts negen gasten postgevat, op zeeën van afstand van elkaar.

Twintig tot dertig passagiers per dag

Omdat het baliepersoneel niet werkt, wordt er meer varende bemanning ingezet - een veerboot moet minimaal zeven personeelsleden aan boord hebben. ,,Normaal gesproken is de eerste vaardienst om half zeven, nu om half tien. Dus we waren wel een beetje ongerust of het niet te druk zou worden’’, zegt matroos Harm de Jong.

Zijn taak is nu vooral de hygiëne te bewaken. Schoonmaken dus, na iedere overtocht. Spannend is het niet, als het zo stil is. ,,We vervoeren op werkdagen zo’n twintig tot dertig passagiers, hoofdzakelijk mensen die naar hun werk moeten, de bouw op Schier gaat gewoon door. Dat de toeristen wegblijven is wel beter. Maar ja.’’

Een agenda met een grote lange rode streep

Hij kijkt naar zijn tafelgenoot, ondernemer Jan-Bert Arends, die een buitensportbedrijf heeft op het eiland. ,,Ik heb in mijn agenda een grote lange rode streep; allemaal afzeggingen. En hoe gaat het straks worden? Ik denk niet dat we dan onmiddellijk weer personeel in kunnen huren. En dat de bedrijfsuitjes ook minder zullen zijn.’’

In de haven van het eiland wachten tien mensen achter het hek tot ze de boot op mogen. De taxichauffeurs staan te wachten, hun broekspijpen wapperend in de zuidoostenwind. Ze kijken naar de mensen die de Rottum verlaten, draaien zich om en rijden terug naar het dorp. De bus zet drie achterin ingestapte reizigers af bij de eerste halte in het dorp en kan daarna linea recta de remise weer in

Geen passagiers. Geen toeristen. De Langestreek: leeg. De Badweg: leeg. Het is… surrealistisch.

Alles donker

,,Als je ’s avonds over het eiland rijdt, is alles donker’’, zegt mevrouw Gabriëlle, die alleen met haar voornaam in de krant wil. Ze zit nu een maand in een appartement op het eiland. ,,We waren hier voor een muziekfestival en toen kwamen de coronamaatregelen. We wonen in Amsterdam, mijn dochter zei: Mam, blijf alsjeblieft daar. Maar we gaan morgen weer naar huis, want ik heb niet zoveel kleren bij me en op den duur wil je toch gewoon thuis zijn.’’

Nee, ze heeft niet het idee dat de eilanders haar kwalijk nemen dat ze niet is vertrokken. Maar haar zo prettig begonnen korte vakantie is wel veranderd. De restaurants zijn dicht. Alleen de supermarkt, de bakker en de boekhandel zijn open.

Sommige winkels hebben een telefoonnummer op de deur gehangen voor wie iets wil bestellen. Een gebakken scholletje kopen bij de Schiermonnikoger vishandel is nog steeds mogelijk, maar kan alleen na telefonische bestelling worden afgehaald. Fietsen kun je nog steeds wel overal huren. Maar in de grote verhuurhallen staan de stalen rossen werkeloos zij aan zij.

In Ameland zijn toeristen wel welkom

De VVV op Ameland stelde de afgelopen week dat de toeristen juist wel naar de eilanden zouden moeten om de economie draaiende te houden. Ruimte te over om anderhalve meter afstand te houden. Dat zegt de VVV op Schiermonnikoog niet en daar is burgemeester Ineke van Gent blij mee.

Best spannend, deze mooie zondag, zegt ze.

Ze houdt de vinger aan de pols. Ze weet precies hoeveel passagiers vanmorgen zijn gearriveerd: 17. Ze fietst iedere dag door het dorp, heeft contact met de huisartsen, de politie, de hulplijn ouderenzorg, ze weet van de mooie initiatieven, de eilanders die bloemen rondbrengen en maaltijdpakketjes. ,,De gemeenschapszin viert hoogtij.’’

Een loodzwaar dilemma

Maar ze worstelt met een loodzwaar dilemma. ,,Dat er geen toeristen komen is goed voor de volksgezondheid. Dat is het belangrijkst. Maar de ondernemers hebben het ontzettend zwaar. ’’

De gemeente doet wat ze kan. ,,We schorten de betaling van de toeristenbelasting op, we overleggen met provincie en Rijk wat Economische Zaken kan doen. De Kamer wil weten of er iets gedaan kan worden voor de zwaar getroffen toeristenbranche. Schiermonnikoog is daar voor 95 procent afhankelijk van. De ondernemers zijn vol begrip, maar sommige, de kapper bijvoorbeeld, zijn net begonnen. De stemming op het eiland is goed, maar we zijn vol onzekerheid. Gaat het virus ons ook nog treffen?’’

De restaurants zijn op last van de overheid gesloten. De hotels van Schier mochten open blijven, maar hebben op eigen initiatief de deuren gesloten.

Van een vliegende start naar thuisbezorgen

Horeca-ondernemer Bart Pastoor staat in de deuropening van hotel-restaurant Brakzand, het bedrijf dat hij in februari kocht. ,,Ik was net een maandje bezig, maakte een vliegende start, en toen moest ik van meneer Rutte de deur dicht doen.’’

Hij bezorgt nu maaltijden aan huis. ,,Het merendeel van de bestellingen worden door de eilanders gedaan, of de mensen die hier een tweede huis hebben. Ik ben aan het bedenken wat je daar nog meer mee kunt doen. Een paasbrunch bijvoorbeeld.’’

Hij is een beetje aan het schilderen, zet de vloer in de olie. Maar het is niet wat hij zich had voorgesteld van zijn splinternieuwe bedrijf. Hij heeft werktijdverkorting aangevraagd en wil zich nu aanmelden voor een schadeclaim bij het Noodfonds, maar bevindt zich in een mijnenveld vol bureaucratische tijgers online. ,,Moet je e-herkenning aanvragen. Word je uit het systeem gegooid. Probeer je het weer, word je er weer uitgegooid. Vorige week kreeg ik een mail: uw aanvraag is niet volledig ingevuld. Wij hebben uw aanvraag vernietigd.’’

Dat de toeristen wegblijven, vindt hij toch een goede zaak. ,,Ik snap wel dat mensen die hier een tweede huis hebben, hier gaan zitten. Dit is immers hun huis. Maar de dagjesmensen zwerven zo uit over het eiland, het is beter dat die niet komen.’’

‘Zijn we straks juist niet heel kwetsbaar?’

Hij hoopt dat iedereen, als het weer kan, massaal in Nederland op vakantie gaat. En naar Schier komt. ,,Maar we maken ons wel zorgen. Want hier is het virus niet, dus bouwen we ook geen groepsimmuniteit op. Stel dat het hier weer druk wordt, zijn wij dan niet juist heel kwetsbaar?’’

Tik. Tik. Tik. Bij strandpaviljoen Om de Noord tikt het touw tegen de lege vlaggenmast. Het strand is weids en verlaten. De wc is op slot. Geen fiets knerpt over de paadjes. Je hoort de wind en de meeuwen. Zo moet het paradijs eruit hebben gezien voordat Eva aan die appel begon.

Maar kom niet. Kom niet. Nu niet. Blijf weg. Kom later.

,,Dat blijft mijn boodschap’’, zegt Ineke van Gent. ,,Maar het breekt mijn hart.’’