Twaalf kleurrijke fantasielandschappen in de fietstunnel bij De Papiermolen

Kunstenares Hadassa Emmerich (links) laat haar gigantische muurschildering op folie afdrukken door Egbert Ipema van SignUp. Samen met Nicoline Wijnja van Kunstpunt bekijken ze het eerste deel in de fietstunnel bij openluchtbad De Papiermolen. Foto: Peter Wassing
Hadassah Emmerich (48) staat bekend om groot formaat collages. Spande haar muurschildering in de Nederlandse ambassade in Djakarta (drie verdiepingen en het trappenhuis) tot dusver de kroon qua afmetingen, de wanden en het plafond van de bijna 70 meter lange fietstunnel in Groningen zijn nog weer een stuk groter.
Brussel
De locatie is voor de uit Limburg afkomstige en in Brussel woonachtige kunstenares en kunstdocente ook in andere zin een primeur: het is de eerste keer dat ze in de openbare ruimte werkt. Kunstpunt Groningen schreef een kunstwedstrijd uit met als opdracht: zorg voor een bijzondere belevenis als je door de tunnel fietst of loopt.
Haar schetsontwerp van felgekleurde fantasielandschappen stak boven andere ideeën uit en nu komt ze geregeld naar Groningen om de vorderingen te bekijken. ,,Ik wil graag weten hoe de kleuren er in de praktijk uitzien. Kan ik meteen meedenken over de praktische probleempjes.’’
Want het is nog niet zo eenvoudig om de betonwanden met de twaalf (!) verschillende fantasielandschappen te bekleden. Hoe combineer je ze bijvoorbeeld via het plafond met elkaar?
SignUp
Egbert Ipema van SignUp reclame drukt de collages op folie en brengt die op tientallen verticale betonelementen aan. ,,Die verschillen in breedte. Bovendien zijn sommige door de hellingen aan de onderkant breder dan boven. Dan moet je wat verzinnen om de horizon recht te houden, anders gaat het helemaal fout.’’
Emmerich is blij dat de eigenaar van het Groninger bedrijf haar bijstaat. ,,Je kunt in Brussel wel wat bedenken, maar de uitvoering kan ik zelf niet doen. Die laat je het liefst over aan iemand die je vertrouwt en begrijpt. Ik kende Egbert nog niet en dan is zo’n project best spannend. Maar de folie is perfect bedrukt en er is klik. Samenwerken gaat vlekkeloos. Je merkt aan alles dat Egbert niet alleen een goede drukker is, maar vaker met kunstenaars omgaat en verstand heeft van architectuur en bouw.’’
Kacheltjes
Terwijl de eerste felgekleurde collages al op de wanden zitten, zijn de bouwers van Combinatie Herepoort er ook nog druk in de weer. De kacheltjes om het verse beton te drogen, zijn net weg. Asfalt en verlichting komen nog.
Emmerich: ,,Die lichtstrook is nog wel een ding. Doordat er een vleermuisroute door de tunnel gaat, branden er oranje-gele lampen als er niemand is. Zodra er een wandelaar of fietser aankomt, gaat het gewone licht aan. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.’’
Gigabites
Om collages van dit formaat te maken, schakelde ze een fotograaf met speciale apparatuur in en schafte ze zelf een nieuwe computer aan om de kleinste details van het bronmateriaal haarscherp vast te leggen. Zo kun je de textuur van verf, vinyl of leer (,,Ik begin altijd analoog’’) duidelijk herkennen.
,,Dat gaat niet meer in Mb’s maar in Gigabites. Werken met zulke zware bestanden duurt lang, maar anders kun je ze niet goed genoeg scannen.’’ Voor de tunnelpanorama’s mengde ze foto’s van nieuwe collages met delen uit bestaand werk dat eerder in musea en galerieën hing.
,,Een blad keert in de nieuwe setting terug als zee, een lichaamsdeel als berg. Ik speel met vormen en kleuren. De tunnel prikkelt de fantasie van voorbijgangers. Ik wil veel lagen van de bevolking bereiken, ben geen street artist . Al vind ik die stroming wel heel mooi en interessant.’’
Rising star
Kunstpunt Groningen heeft met Hadassah Emmerich een rising star in de kunstwereld binnengehaald, zegt projectleider Kunst op Straat Nicoline Wijnja van de organisatie. ,,Emmerich krijgt steeds meer grote en bijzondere opdrachten. Dat Groningen haar ontwerp kan realiseren, is te danken aan de gemeente. Die betaalt de meerkosten van de tunnel en wil daar kunst bij. Wij hebben met de kunstcommissie bedacht om er een extra beleving aan toe te voegen.’’ In de commissie zaten vertegenwoordigers van de buurt en bouwer Combinatie Herepoort. De bouwer van de nieuwe ringweg wilde aanvankelijk een combinatie van ultraviolet licht met fluorescerende verf in de tunnel aanbrengen, maar dat bleek vanwege de vleermuizen niet mogelijk. De kunst moet bijdragen aan een veilig gevoel in de tunnel. Die is bijna twee keer zo lang als de vorige en ligt dieper onder het breedste deel van de ringweg en de toekomstige Maasbaan (in totaal 12 rijstroken). Dat er een tunnel blijft, heeft de stad te danken aan Combinatie Herepoort. Bij de voorbereidingen van de bouw hielden experts van Rijkswaterstaat, provincie en gemeente de inwoners van Groningen jarenlang voor de gek met het verhaal dat er om technische redenen absoluut geen nieuwe fietstunnel mogelijk was.