Moeten supermarkten weg uit het centrum? 'Ga jij maar eens met een paar kratten bier sjouwen'

Klanten en passanten bij de Albert Heijn-vestiging in de monumentale Korenbeurs, op de Vismarkt in Groningen.

Klanten en passanten bij de Albert Heijn-vestiging in de monumentale Korenbeurs, op de Vismarkt in Groningen. Foto: Corné Sparidaens

Het stikt in het stadshart van Groningen van de supermarkten. De gemeente wil paal en perk stellen aan de groei van grootgrutters als Albert Heijn en Jumbo. Is dat nodig?

Twee Duitse studenten zitten even na het middaguur buiten op een vensterbank van de monumentale Korenbeurs. De een nipt van een blikje cola, de ander hapt in een ham-kaascroissant. Ja, toen ze in februari vorig jaar in Groningen aankwamen, keken ze wel even gek op. Een vestiging van Albert Heijn? In dat imposante gebouw en op zo’n beeldbepalende plaats?

Nu weten ze niet beter en pauzeren ze onder de hoge ramen, terwijl de levendige Vismarkt aan hun voeten ligt. Het went snel. Net zoals dat voor veel Groningers gold, toen de Korenbeurs vlak na de eeuwwisseling van Heijn-telg wisselde (zie kader).

‘Lekker toch, een supermarkt dichtbij?’

Je bent de hoek van de Korenbeurs nog niet om en je ziet de uithangborden van het AH-filiaal in de Brugstraat al hangen. Tim Prins (19) staat daar voor de deur. Of hij onderhand niet zo’n beetje uitgehamsterd is? Hij haalt zijn schouders op. ,,Soms zoek ik iets wat hier niet meer in de schappen ligt. Dan loop ik even door naar de Korenbeurs. Ik vind het wel handig.” Dan sjokt -ie naar binnen, achter z’n twee vrienden aan. Ze lachen: ,,Lekker toch, een supermarkt dichtbij? Ga jij maar eens met een paar kratten bier sjouwen.”

Voor de superverzamelaar: weer iets verder, net buiten de Diepenring aan de Westerkade, zit sinds 2020 nóg een AH. Tel daarbij op twee Jumbo’s, aan de Grote Markt en in de Oosterstraat, en het centrum van studentenstad Groningen lijkt met zeven supermarkten ruim voorzien. Toch?

Overlast tijdens laden en lossen

De gemeente vindt van wel. Wethouder Carine Bloemhoff (PvdA) wil geen nieuwe grote supermarkten in de binnenstad en hoopt bestaande supers zelfs zover te krijgen om naar een andere locatie te verhuizen. AH en Jumbo zouden teveel ruimte innemen in de binnenstad, terwijl er op het Stadhuis al langer wordt gemopperd over overlast tijdens laden en lossen.

,,Och meneer”, schudt mevrouw Bulder (‘zeg maar Ellie’) haar hoofd. Ze staat op het punt om met haar trolley de AH aan de Brugstraat, niet lang geleden nog flink uitgebreid, in te gaan. ,,Ik geloof best dat zulke grote vrachtwagens vervelend kunnen zijn. Maar het is een kwestie van vraag en aanbod, denk ik. En je kunt hier bijna altijd over de koppen lopen.”

Supermarktoorlog op een paar vierkante meter

Uit cijfers van het CBS blijkt dat er in Nederland in 2022 gemiddeld 1 supermarkt voor 2277 inwoners was. In het centrum van Groningen wonen ruim 23.000 mensen. Als je dat aantal deelt door de zeven grootgrutters (inclusief AH-winkel aan de Westerkade, net buiten de Diepenring), is dat 1 supermarkt voor ruim 3200 inwoners. Als je het zo bekijkt, komen de centrumbewoners er nog bekaaid vanaf.

Toch zou je dat niet zeggen als je door de Oude Ebbingestraat loopt, waar de AH en Jumbo vrijwel pal tegenover elkaar staan. Supermarktoorlog op een paar vierkante meter. Waar AH in de Korenbeurs de bewoner is van een beeldbepalend gebouw, geldt dat ook voor Jumbo die tegenwoordig huist in het voormalige V&D-pand, icoon van de wederopbouw.

Noem het nieuw leven met prijsknallers. ,,Alles beter dan leegstand”, merkt mevrouw Bulder (‘Ellie, hoor’) schouderophalend op. Zelf fietste ze voor dit of dat nog wel eens naar de Aldi aan de Rode Weeshuisstraat, maar de Duitse prijsvechter verdween een paar jaar geleden juist uit de binnenstad van Groningen. ,,Daar hoor je mij ook niet over zeuren”, zegt ze. ,,Blijkbaar was er niet genoeg vraag. Maar als er nu ineens supermarkten moeten verdwijnen: waarom konden ze er in eerste instantie dan komen?”

Over de Korenbeurs

De Korenbeurs, tot de jaren tachtig in gebruik als graanhandel en nu een vestiging van Albert Heijn, kwam in 2000 vrij door het noodgedwongen vertrek van spiritueel centrum Oibibio. Het bedrijf van ondernemer Roland Jan Heijn - zoon van Gerrit Jan en achterkleinzoon van Albert - was in financiële problemen geraakt. Met de komst van AH schreven de kranten: de ene Heijn eruit, de andere erin.