Antiquaar Michel de Vries uit Groningen staat zaterdag zeven uur achter elkaar op de dijk van Bierum te gapen

Wacht even, gaat u echt zeven uur staan gapen op de dijk van Bierum?

,,Ja, ik verzorg een van de elf performances waar je als bezoeker langskomt. Het thema van het kunstfestival in Bierum is de betovering van het landschap en de psychogeografie. Dat is de invloed van de omgeving op de mens.’’

Begrijp ik het goed dat u het landschap zo saai vindt dat u ervan gaat gapen?

,,Nee! Gapen wordt geassocieerd met saaiheid, maar gapen is juist het tegenovergestelde. Als je suf wordt, probeer je door te gapen jezelf op te krikken. Je raakt ervan in een andere mood . En andersom werkt ook. Sporters gapen vaak voor de wedstrijd, waardoor de stress afneemt.’’

Maar hoe kan een mens zeven uur gapen?

,,Ik heb dat geoefend, ik ben het gapen al een hele tijd aan het onderzoeken. Ik kan het gapen oproepen, je moet er een beetje voor in de stemming zijn, aan het gapen denken en tegelijkertijd aan iets anders en dan laat je het komen en gaan.’’

U neemt me in de maling...

,,Nee, serieus niet. Er is veel onderzoek naar samen gapen gedaan en het zegt veel over empathie. Gaapt iemand, dan gaap je gauw mee. Mij gaat het erom te onderzoeken of je door te gapen tot een andere relatie met je omgeving kunt komen.’’

Hoe komt u erbij een gaap-performance te houden?

,,In het antiquariaat van mijn partner en mij hebben we vóór corona vaak performance-avonden gehouden met studenten en alumni van kunstacademie Minerva. We hadden dan ook de kelder van de Wibra naast ons tot onze beschikking, die was reusachtig groot, dus er was een hoop ruimte om gekke dingen te doen. Performances zijn lastig uit te leggen. Bekende voorbeelden zijn 4.33, het nummer van muzikant John Cage dat stilte behelst. Of kunstenaar Marina Ambramovic die drie maanden lang zes dagen per week in het Museum of Modern Art in New York zat, waar mensen zo lang als ze wilden tegenover haar mochten zitten. Zoiets doe ik met het gapen ook, al vergelijk ik mezelf niet met Ambramovic.’’

Hoe stelt u het zich voor?

,,Ik heb een plek op de dijk bij een rode parasol, waar ik kan staan en zitten. Daar ga ik de volle zeven uur proberen te gapen. Bezoekers kunnen aanschuiven en mee gapen. Het is een intuïtieve performance, ik speel met het idee dat ik iets te melden heb. Het is aan mensen zelf wat ze ervan vinden en wat ze eruit halen.’’

U hebt geoefend, zegt u.

,,Ja, ik heb twee keer in een kleinere setting geoefend en ook veel korter natuurlijk dan zeven uur. Maar gapen raakt mensen, ik denk omdat gapen zo aanstekelijk en besmettelijk is. Alleen al het erover hebben, maakt dat je zelf gaat gapen. Dat is precies wat ik er interessant aan vind: je deelt een soort bewustzijn met iemand, waardoor je je relateert aan de ander.’’

Bent u de eerste die zeven uur gaat gapen?

,,Ik heb er nog nooit van gehoord. Maar het is geen poging om in het Guinness Book of Records te komen. Het worden ontelbaar gapen.’’

Het festival Collective Wandering vindt zaterdag plaats in Bierum van 11.00 tot 18.00 uur. Meer informatie: www.bierumerschool.nl