Goedemorgen, heer Renner! U bent met emeritaat, het pensioen voor hoogleraren. Toch geeft u nog volop colleges Oost-Europese geschiedenis. Kunt u het doceren niet laten?

„Ja, ik ben net Heintje Davids ... zij nam toch een paar keer afscheid om daarna telkens op de bühne terug te keren? Ik vind het moeilijk om het publiek vaarwel te zeggen. Het is ook iets van toeval: juist toen ik stopte met het geven van colleges, met name voor HOVO Noord, viel Rusland Oekraïne binnen. Toen werd ik gevraagd voor duiding van de Russische agressie, de achtergronden, de wijze van handelen van Russen en Oekraïners in deze verschrikkelijke oorlog. Eigentijdse geschiedenis van Oost-Europa is immers mijn vakgebied.”

Uw persoonlijke belevenissen onder het communistische bewind in Tsjechoslowakije zijn in uw lezingen verweven?

„Dat klopt. Zeker in de drie delen van deze reeks Oorlog, dictatuur en menselijk gedrag. Beschouwingen over de Russische agressie in Oekraïne . Ik heb de communistische dictatuur als kind en als jongvolwassene meegemaakt. Ik weet wat een totalitair systeem met mensen doet, hoe het hun handelen blijvend beïnvloedt. Het is nu 55 jaar geleden dat mijn generatie in Tsjechoslowakije voor het eerst vrijheid proefde. In 1968, ten tijde van de Praagse Lente van Alexander Dubček. In augustus rolden de Russische tanks Praag binnen. Weg was onze vrijheid! Ik vluchtte toen naar Nederland. Ik bewonder de Oekraïners dat zij zo dapper met wapens hun land en hun vrijheid verdedigen. Dat hebben de Tsjechen toen niet gedaan. De Tsjechische mentaliteit is anders. Gewapend verzet zit er gewoon niet in.”

Er is ook een belangrijke rol weggelegd voor uw echtgenote Justa?

„Het is teamwork. Zij doet literatuuronderzoek en maakt de audiovisuele presentaties. We bespreken samen welke onderwerpen aan bod komen en hoe deze gepresenteerd worden.”

De positieve reacties op de eerste reeks logen er niet om, groot applaus viel u beiden ten deel. Ik kan mij uw geschiedeniscolleges aan de RUG goed herinneren. Levendig, wetenschappelijk verantwoord, met tal van theatrale aspecten ...

„Ik was altijd al tegen het bedrijven van ‘diepvriesgeschiedenis’: feiten, oorzaken, gevolgen, hoogdravende wetenschappelijke analyses ... o zo saai! Geschiedenis moet leven. Dus geen klassieke kennisoverdracht, pak daarvoor maar een boek. Ik vind dat de toehoorder zich moet kunnen inleven in een historisch onderwerp. Dat hij of zij de sfeer proeft, dat het verleden gaat spreken, dat het aanschouwelijk wordt.”

Daarom dus wodka bij colleges Russische geschiedenis?

„Dat heb je goed onthouden! Zoiets moet natuurlijk wel relevantie hebben: bijvoorbeeld als je het hebt over ‘de ingewikkelde Russische ziel’. Liet ik de hele collegezaal een glaasje wodka drinken en daarna gooide iedereen als een echte Rus het glas over de schouder op de grond. Plastic glazen, welteverstaan. Dolle pret. Tijdens een college over het napoleontische tijdperk liet ik eens keizer Napoleon opdraven, die de zaal uitlegde waarom hij de Slag bij Waterloo tóch had gewonnen.”

Wat kunnen de toehoorders nu verwachten?

„Het blijft wel serieus natuurlijk. Je moet bij HOVO, hoger onderwijs voor ouderen, als onderwijsgevende goed presteren. Je staat voor een slim, kritisch maar ook dankbaar publiek. We gebruiken beeld, film, muziek, literatuur, ooggetuigenverslagen. En ook mijn persoonlijke getuigenissen. We laten het verleden leven.”