Versterken die huizen in het aardbevingsgebied! En rap een beetje. Het kán best

In het eeuwenoude wierdedorp is een proef gaande waarbij architecten samen met de bewoners en de constructeurs om tafel gaan om het versterkingsproces te vergemakkelijken.

De Hanzehogeschool leidt de operatie voor de versterkingen in Krewerd. Lectoren van de onderwijsinstelling houden het dorp dan ook nauwlettend in de gaten. Elles Bulder onderzoekt hoe de bewoners de versterking van het dorp beleven. Ihsan Bal is bezig een methode te ontwikkelen om het stroperige versterkingstraject te versnellen.

Gebouwen clusteren kan proces versnellen

Die methode denkt hij te hebben gevonden. Door huizen die op dezelfde manier gebouwd zijn te clusteren, kan het proces goedkoper en sneller. „Het ingenieurswerk neemt gemiddeld zo’n 4 tot 6 weken in beslag, omdat woningen door allerlei computermodellen worden gehaald. Maar de ingenieurs in dit gebied hebben inmiddels zoveel ervaring opgedaan, dat dat helemaal niet meer nodig is.”

Als de woningen worden opgedeeld in clusters, door te kijken naar de bouwperiode, de locatie, de soort muren (spouw- of dikke muren), uit hoeveel etages een huis bestaat en hoe het is opgebouwd (met hout of beton) weten ingenieurs grotendeels al hoe ze de versterking moeten aanpakken, stelt Bal. De volgende stap is dat de ingenieur met de bewoners en de architect om tafel gaat om uit te vogelen hoe het pand eruit komt te zien.

Bal werkt voor zijn onderzoek samen met verschillende ingenieurs in de regio. „Zij hebben hun bijdrage aan het experiment zelf gefinancierd, vanuit hun maatschappelijke rol richting de regio.”

De methode is niet voor alle huizen geschikt. Voor een speciaal gebouwde boerderij of een woning die midden in het epicentrum van de bevingen staat, is de clustering niet toe te passen. Bal: „Maar voor huizen aan de randen van het bevingsgebied die op een standaard manier gebouwd zijn, kan het wel.

NCG bepaalt of de methode wordt toegepast

In Krewerd wordt deze manier van werken al toegepast en er is nu al geld bespaard op ingenieurskosten. Hoeveel geld precies, is nog niet duidelijk. Als het experiment is afgerond, is het aan de Nationaal Coördinator Groningen wat ze met de opgehaalde informatie doet.

Bewoner Guus Claessens is tot nu toe zeer tevreden over de manier van werken. Hij heeft al advies gekregen, het wachten is op het geld. „Het proces en de problemen waar de woning mee kampt, worden duidelijk uitgelegd. En door samen met de architect en de bouwkundige om tafel te zitten, wordt er ook goed gekeken naar extra mogelijkheden.” Die mogelijkheden worden koppelkansen genoemd. Zo ziet Claessens graag dat de trap op een andere plek terugkomt zodat de ruimte logischer kan worden ingedeeld.

Bottleneck door tekort aan constructeurs

Bals methode lost een belangrijke bottleneck in het versterkingsproces op: het tekort aan constructeurs. De standaardwoningen worden sneller versterkt, waardoor er meer tijd en ruimte is om met de ingewikkeldere versterkingsopgaven aan de slag te gaan.

En omdat de seismische dreiging door het dichtdraaien van de gaskraan afneemt, is deze lichtere manier van versterken waarschijnlijk voldoende. Bovendien zijn randgebieden zoals Krewerd anders pas over drie of vier jaar aan de beurt. De NCG pakt eerst de woningen aan die een hoog risico hebben op schade.

NCG is blij met dit soort initiatieven

Een woordvoerder van NCG laat weten dat de organisatie blij is met dit soort initiatieven. „Of de aanpak van clustering daadwerkelijk een versnelling gaat opleveren, moet nog blijken. Het is een pilot. Binnen die pilot hebben bewoners meer regie en invloed op het versterkingsproces. Dat is positief, een voordeel.”

De versterkingsorganisatie geeft aan betrokken te willen blijven bij de pilot. „De plannen moeten passen binnen de budgetten en de huizen moeten opgeleverd worden volgens de versterkingscriteria. Het uiteindelijke doel is dat de huizen straks voldoen aan de veiligheidsnorm.”

Krewerd is proeftuin voor van alles

In Krewerd wordt niet alleen naar de huizen gekeken. Met architect en dorpsbouwmeester Fons Verheijen is een plan gemaakt dat voorziet in fiets- en wandelpaden, de aankoop van een dorpsboerderij en de bouw van een ‘energiecentrale’. Daar wordt alle poep die in het riool stroomt, verwerkt tot groen gas. Een dorpscoöperatie probeert hiervoor geld te krijgen bij rijk en gemeente.

Claessens zegt dat alle inspanningen van de inwoners en de ‘ingevlogen hulptroepen’ het dorp een mentale oppepper geven. ,,Er is deskundigheid en meelevendheid en dat is precies wat we nodig hebben.”