Marisa van Eyle is geen diva, maar ze kan heus wel wat

Onder haar collega’s is het een vaste grap: zoek de naam van Marisa van Eyle op op internet, en je leest als eerste dat ze ’vooral bekend is van haar vele bijrollen’. „Dat klopt ook wel een beetje. Voor de camera deed ik veel bijrollen in tv-series en films. Pas als je verder zoekt, zie je de grote rollen die ik op het toneel deed.”

Een afspraak in het hartje van de Jordaan in Amsterdam. De plek waar ze al jaren woont. Ze heeft er net een repetitie achter de rug, met collega-actrice Ariane Schluter. Samen zijn ze straks te zien in de voorstelling Zus van mijn zus : een verhaal over twee zussen die moeten beslissen of het graf van hun overleden zusje mag worden geruimd. „Een brief daarover, is aanleiding om herinneringen aan hun zusje op te halen. Daarbij komen verhalen over andere dierbare overledenen voorbij. Dat levert tragikomische taferelen op”, vertelt ze in deze aflevering van Levenslijn , over de ijkpunten in haar leven.

1964 Prins Bernhard

Geboren in Huizen, op 29 juni. „Een uur nadat ik in de wieg lag stond er een fanfare bij ons voor de deur Lang zal ze leven te spelen. Mijn moeder lag nog na te puffen en ging ervan uit dat mijn vader die aubade had geregeld. Ze zei nog: ’Jan, dat had je toch niet hoeven doen?’ Pas later had ze door dat het niet voor háár, maar voor de verjaardag van prins Bernhard was. Als kind dacht ik later ook dat de vlaggen in het dorp op mijn verjaardag speciaal voor mij werden uitgestoken. Best arrogant, eigenlijk.” Haar vader werkte als fysiotherapeut, haar moeder was tot haar huwelijk kraamverzorgster geweest. „Ik was hun eerste kind. Ik kreeg een broertje en later adopteerden mijn ouders mijn jongste broer en zus.’’

1975 Bijstand

„Ons leven kantelde toen ik elf jaar was. Opeens vertrok mijn vader. Hij verhuisde naar de andere kant van het land en wilde geen contact meer met mijn moeder en de kinderen. Dat zette ons hele bestaan compleet op zijn kop. Gevoelsmatig is zoiets voor een kind al niet te begrijpen, daar kwamen ook nog de zorgen over geld bij. Voorheen hadden we het financieel best goed, thuis. Na de scheiding raakte mijn moeder in de bijstand. Ze deed wat ze kon om het gezinsleven door te laten gaan, maar het werd heel ingewikkeld. De angst dat iemand je zó in de steek kan laten, heeft me mijn hele leven achtervolgd. ” Later: „Ik heb veel vrienden en voel me echt niet alleen. Maar dat ik geen vaste partner heb, heeft waarschijnlijk te maken met die vertroebelde jeugd.”

1977 Kneiterscheel

Naar de havo op het Adriaan Roland Holst College in Hilversum. ,,Daar was ik de eerste tijd wat onzeker. De situatie thuis hielp daar natuurlijk niet bij. En van mijn uiterlijk moest ik het ook niet hebben, want als kind was ik mollig, ik was kneiterscheel en mijn tanden stonden scheef. Gelukkig kon ik goed leren, dat gaf me houvast. Ook kwam ik bij het schooltoneel. Daar telde ik mee. Verder hoorde ik al gauw bij het clubje dat de feestavonden regelde en de schoolkrant maakte. Zo kreeg ik meer zelfvertrouwen.”

1982 Hoofdrekenen

Na de havo haalt ze in twee jaar het vwo, in de avonduren. Overdag staat ze op markten, in het Gooi. „Ik werkte bij een groenteman en later in een viskraam. Op de markt was ik een attractie omdat ik goed kon hoofdrekenen. Kwamen die keurige dames uit Blaricum en Laren met ingewikkelde bestellingen, rekende ik precies uit wat ze moesten betalen. Zo veel bananen, zes tomaten, een pond witlof en nog die winterpeen. Vaak dachten ze dat ik zo maar wat riep en gingen ze het met pen en papier narekenen. Bij mij klopte het altijd.”

1984 Maastricht

Naar de toneelacademie in Maastricht. „Emotioneel zat ik zo vast als een huis, door alles wat er thuis was gebeurd. Dat ik in Limburg zo’n goede opleiding kreeg en me leerde te uiten, was daarom een cadeau. ”

1988 Kritiek

Naar Amsterdam, waar regisseur Theu Boermans haar vraagt voor een nieuw toneelgezelschap: De Trust. „Bij De Trust wilden we toneel maken om de wereld wakker te schudden. In onze voorstellingen zochten we grenzen op en wilden we ons publiek laten zien hoe de samenleving in elkaar zat. Ik was dolgelukkig dat we goede kritieken en steeds meer publiek kregen.’’

1990 Bijrollen

Door haar succes op het toneel wordt ze gevraagd voor films en tv. „Vrijwel altijd bijrollen. Ik ben de buurvrouw, het zusje of de mevrouw in de winkel.’’ Nee, (nog) geen hoofdrollen. ,,Maar ik had het naar mijn zin met theaterwerk, dus waarom zou ik zo nodig voor de camera moeten?”

1998 Klaterhoen

Ze speelt de rol van juffrouw Klaterhoen in de film Abeltje’ g ebaseerd op het boek van Annie M.G. Schmidt. Later volgt ook een rol in Minoes , naar een ander boek van de schrijfster. Als kers op de taart speelt ze later de rol van Annie zelf in een toneelstuk. „Ik ben een enorme fan van Annie. Haar humor, haar scherpe blik en haar speelse taalgebruik spreken me aan. Dus toen ze me belden voor Abeltje , voelde het alsof ik een hoofdprijs won. Na iedere herhaling op tv zijn er wel kinderen die op straat op me af komen of te vragen of ik juffrouw Klaterhoen ben. Ja, ook na 25 jaar nog.”

2000 Dubbeltje

Ze beëindigt haar vaste contract bij De Trust en gaat verder als freelancer. „Dat biedt me de luxe dat ik opdrachten kan kiezen. Komt er iets leuks voorbij, doe ik het. Heb ik twijfels, zeg ik nee. Ik hoef alleen maar voor mezelf te zorgen, dus dan kom je gauw rond. Het was niet fijn dat we vroeger thuis ieder dubbeltje moesten omdraaien, maar het voordeel is dat ik nu weet hoe ik zuinig kan leven, als het moet. Het was geen bewuste keuze om alleen te blijven, al heb ik thuis natuurlijk geen goed voorbeeld gehad van een ideale relatie. Als mijn vader toen bij ons was gebleven, had ik nu waarschijnlijk anders tegen het gezinsleven aan gekeken.”

2001 (1) Familie

Met het stuk Familie van Maria Goos trekt ze samen met grote toneelnamen als Peter Blok en Petra Laseur volle zalen. „Toen ik daarna de vissersweduwe Kniertje mocht spelen in Op hoop van zegen van Herman Heijermans , kon ik mijn geluk niet op. Met die rol stapte ik in de schoenen van de grootste actrices van het land, in het bekendste toneelstuk van ons land. Dat voelde echt als erkenning.”

2001 (2) Duiken

Bij een vakantie in Australië duikt ze bij het Great Barrier Reef. „Als je duikt, krijg je er een wereld bij. Niet alleen zie je prachtige vissen, maar ook schitterende koraaltuinen. Sinds die tijd maak ik bijna jaarlijks duikreizen, met vrienden. Alleen zijn geeft me de vrijheid en het budget om een paar maanden op reis te gaan. Ik heb veel gereisd en heb veel vrienden. Daarom voel ik me nooit alleen. Als ik leeftijdsgenoten hoor over hun kinderen en kleinkinderen denk ik natuurlijk wel eens hoe zou het zijn als ik óók moeder of oma zou zijn. Toch heb ik niet het idee dat ik veel mis. Het was niet honderd procent mijn keuze om alleen te blijven, maar ik voel me er goed bij.”

2012 Wilhelmina

In de TheaterHangaar in Katwijk is ze drie jaar koningin Wilhelmina in de musical Soldaat van Oranje . Dat wil zeggen: drie maanden per jaar. Daarnaast helpt ze nieuwe acteurs die in de voorstelling ’ingewerkt’ moeten worden. „Hoewel ik geen geschoolde zangstem heb, stond ik toch maar mooi in een musical. Dat ik niet geweldig kon zingen, paste wel bij de rol van Wilhelmina. Een klaterheldere sopraan hoort niet bij haar.”

2023 Zussen

Samen met Ariane Schluter trekt ze straks door het land met de tragikomedie Zus van mijn zus , geschreven door Peer Wittenbols. „Ik kwam Ariane tegen bij film- en tv-werk. Het leek ons leuk om eens samen in het theater te staan. Het liefst in een stuk van Peer, want zijn teksten zijn poëtisch, geestig en gevoelig. Op een dag zijn we met zijn drietjes gaan eten. Het resultaat is een stuk dat niet alleen over hun zusje gaat, maar ook over andere dierbaren die er niet meer zijn. Het is een beetje spelen met leven en dood en alle emoties die erbij horen.”

2028 Detective

Wat doe je over vijf jaar? „Ik hoop dat de tv-wereld dan inclusief genoeg is om een oude, loensende, witte actrice een eigen tv-serie te gunnen als scherpzinnige, oude detective. Zo’n dame met rafeltjes in haar privéleven en een haarscherp gevoel voor mensen, waarmee ze elke zaak oplost. Van mijn salaris koop ik dan een huisje aan de kust.”