DVHN commentaar | Als de PvdA-leden tegen deelname aan een kabinet met VVD stemmen, doet dat afbreuk aan het gezag van Lilianne Ploumen

Dat laatste onderwerp wordt minder urgent als de PvdA’ers zich keren tegen de deelname aan een kabinet dat weer door Mark Rutte wordt geleid. Het sentiment tegen een coalitie die door de VVD wordt geleid zit diep sinds de samenwerking met de liberalen in een kabinet (2012-2017) in crisistijd de PvdA op een pak slaag van de kiezers kwam te staan.

Het is de vraag of de sociaaldemocraten er verstandig aan doen dat verlies nog zo zwaar te wegen. Ook na vier jaar oppositie bleef de partij bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart steken op de negen Kamerzetels die ze had. De oorzaak zou zo maar het gebrek aan een overtuigende boodschap kunnen zijn, maar ook de onrust in de partij die steeds op cruciale momenten de kop opsteekt.

Ook voor D66 is de ledenraad van de PvdA spannend. De sociaaldemocraten kunnen een streep zetten door de Kaag-coalitie met CDA, VVD PvdA en GroenLinks waarvoor de democraten zich hard hebben gemaakt. In dat geval moet D66 kiezen tussen een minderheidskabinet en samenwerking met de door de partij verfoeide CU.

Dat PvdA-leider Lilianne Ploumen met GroenLinks-leider Jesse Klaver niet onwelwillend staat tegenover de door D66-leider Sigrid Kaag en Rutte geschreven aanzet voor een regeerakkoord is op zich niet vreemd. Waar twee leidende liberale partijen kiezen voor een sterke overheid, kunnen voor ‘links’ mogelijkheden liggen in een coalitie aan glans te winnen. Of Ploumen samen met Klaver de gelegenheid krijgt die kans verder te verkennen, zal morgen blijken.

Een ‘nee’ tegen samenwerking met de VVD blokkeert de weg die PvdA-voorvrouw - hoe behoedzaam ook – in de formatie is ingeslagen. Zo’n uitspraak zal afbreuk doen aan het gezag dat zij nodig heeft om de sociaaldemocraten te leiden en uit het slop te halen. Het zal de attractiviteit en overtuigingskracht van de PvdA niet dienen als na Diederik Samsom en Lodewijk Asscher ook Ploumen onder druk van de achterban het veld moet ruimen.