Depressief om het klimaatnieuws? Op veel fronten gaat het hartstikke goed | essay Rutger Middendorp
Foto: DVHN Foto: Dirk Oudes
In 2016 stemden de burgers van het Verenigd Koninkrijk over het wel of niet verlaten van de Europese Unie. Twee campagnes werden gevoerd: brexit en remain.
Eén van de belangrijke kritiekpunten op de remaincampagne ging over de naam. Remain. Blijven. Stilstaan. Niet ingrijpen. Daardoor voelde het als een strijd tussen de status quo en een prachtig vergezicht op financiële vrijheid, geld in overvloed voor zorg en onderwijs en florerende export. Die beeldvorming had weinig van doen met de werkelijkheid. Daar komen de Britten nu pijnlijk achter. In april 2023 dacht 53 procent van de Britten (volgens een poll van Statista ) dat het een dom idee was om te vertrekken en slechts 33 procent staat nog steeds achter het vertrek. Beeldvorming is cruciaal.
Duurzaamheid is daarom ook een vervelend woord. Het geeft associaties met inbinden, afremmen, minder doen en braaf meedeinen met wat er van je gevraagd wordt. Je mag niet vliegen, geen vlees eten en moet zo min mogelijk autorijden. Duurzaamheid is voor veel mensen gelinkt aan klimaatverandering en het nieuws daarover stemt weinig hoopvol. Overstromingen in Pakistan, droogte in de Hoorn van Afrika, orkaan Ian in Amerika en het IPCC-rapport dat ons nog veel meer ellende voorspelt.
De kop in het strand steken
Het kan je vleugellam maken. Het is geen wonder dat we soms het slechte nieuws negeren en alsnog de vakantie naar Puerto Rico boeken. Want wat kun jij nou helemaal doen? Je kunt kiezen tussen depressief of de bank gaan zitten of je kop in het zand steken. Ergens in een warm land met een cocktail naast je ligbedje.
Wat we nodig hebben is goed nieuws en een positief vergezicht. Laten we beginnen met het goede nieuws. We stevenden eerst af op een klimaatverandering van wel 4 tot 5 graden Celsius. Inmiddels is die curve al gebogen naar ongeveer 3,5 graad, ondanks de politieke weerstand.
Hernieuwbare energie groeit als kool
Nieuwe energiebronnen zijn grotendeels hernieuwbaar. In 2020 bestond 90 procent van alle nieuwe energiebronnen ter wereld uit zonnepanelen, windmolens of andere groene bronnen. 2022 was het eerste jaar dat wind- en zonne-energie in Europa een groter aandeel hadden dan gas. 37,5 procent van alle energie in onze unie werd uit hernieuwbare bronnen opgewekt. Zelfs de Verenigde Staten die onder Trump aan het traineren waren, haalden in 2022 bijna een kwart van de energie uit hernieuwbare bronnen. China laat ondertussen iedereen achter zich met 47 proces hernieuwbare energie. In tien jaar tijd zijn er enorme sprongen gemaakt en we zijn nog niet gestopt.
In 2021 was nog maar 11 procent van de nieuw verkochte auto’s in Nederland elektrisch. In 2022 was dat al 23 procent en die curve blijft stijgen. We scoren ook geweldig als het om laadinfrastructuur gaat in ons land. In de top 10 Europese steden met de meeste laadpalen bezetten we plek 2, 3, 4 en 5. De elektrische auto wordt ook steeds betaalbaarder. Accu’s zijn volgens Bloomberg in de afgelopen tien jaar zo’n 97 procent goedkoper geworden. Inmiddels kun je voor iets boven de 30.000 euro een nieuwe elektrische auto kopen met een rijbereik van zo’n 400 kilometer.
We zijn dus goed bezig. Op vele fronten is de revolutie in volle gang en zal die ook doorzetten. Niet alleen omdat we ons zorgen maken over het klimaat, maar ook omdat groene energie en elektrisch rijden simpelweg goedkoper zijn dan hun voorgangers.
Die cijfers helpen wellicht om je rationeel wat gerust te stellen. Maar de brexitcampagne liet zien dat die geruststelling eenvoudig overhoopgehaald kan worden met een paar willekeurig gekozen of zelfs verzonnen statistiekjes. Naast de harde cijfers hebben we ook een toekomstbeeld nodig. Een vergezicht dat ons aanleiding geeft om niet alleen te weten, maar ook te willen. Gelukkig bestaat dat vergezicht.
Een groenere wereld is binnen bereik
Stel je een wereld voor waarin je met de trein van Groningen naar Amsterdam niet alleen meer weilanden ziet, maar ook bossen, nieuwe natuur en dieren. Waar de grilligheid van de bomen het zicht bepaalt in plaats van de afgemeten lapjes raaigras.
Als je uitstapt in de hoofdstad adem je frisse lucht in. Je vindt schaduw onder bomen, het geraas van het verkeer is niet veel meer dan het rollen van banden. 70 procent van de auto’s is verdwenen door deeldiensten. We flaneren door de stad waar de voetganger en de fietser het beeld bepalen, niet de geparkeerde auto’s overal.
Er is ruimte om te dromen over de toekomst. Om een beeld te verzinnen van een wereld die niet een hetere versie van het nu is, maar menselijker, natuurlijker, groener en minder gehaast. Met gratis stroom en frisse lucht. Als we die droom durven te hebben, is er een route naar toe.
Essays over duurzaamheid
Rutger Middendorp doceert conceptontwikkeling op de Academie voor Popcultuur en werkt als freelance ideeënman, presentator en verhalenmaker, onder andere voor Bright, RTL Z en Het Financieele Dagblad.
Afwisselend schrijven Wilbert van de Kamp en Rutger Middendorp iedere maand een essay over een thema dat te maken heeft met duurzaamheid voor Dagblad van het Noorden. essays over een thema dat te maken heeft met duurzaamheid. Je vindt ze iedere maand op www.dvhn.nl en periodiek ook op de Meningen-pagina in de zaterdagkrant.