Opinie: 'Efficiënte kachels lijden onder biomassahysterie'

Deskundigen buitelen in de media over elkaar heen als het gaat om het gebruik van biomassa voor elektriciteitsopwekking en grootschalige productie van warmte. In de meeste kritiek kan ik me helemaal vinden. Het klopt dat hiervoor hout grootschalig wordt gewonnen in bossen aan de andere kant van de oceaan. Het oogsten, verwerken en transporteren kost veel (fossiele) energie.

Ook wordt vaak gezegd dat het stoken van hout niet CO2-neutraal is en dat er zelfs meer CO2 wordt uitgestoten dan bij het verbranden van gas. Twee zaken worden daarbij echter meestal over het hoofd gezien. De CO2 die wordt uitgestoten bij het verbranden van fossiele brandstoffen als aardgas, is gedurende miljoenen jaren uit de atmosfeer gehaald door planten en werd vervolgens in de aardkorst opgeslagen. De mensheid haalt het nu in enkele eeuwen weer tevoorschijn en voegt de CO2 in korte tijd weer toe aan de atmosfeer.

Korte cyclus

Bomen halen gedurende enkele decennia CO2 uit de atmosfeer en dit voegt de mens daar in korte tijd weer aan toe door verbranding. Deze CO2-cyclus is echter veel korter dan bij fossiele brandstoffen. Wat bovendien meestal niet wordt genoemd, is dat dezelfde hoeveelheid CO2 ook weer in de atmosfeer komt als de boom in het bos omvalt en vergaat. Ook als je van het hout eerst een schuurtje timmert. Dat hout komt uiteindelijk ook op de stort of bij de vuilverbrander terecht. Feit blijft dat grootschalig gebruik van biomassa niet bijdraagt aan een schonere wereld

Boom als zonnecollector

Opslag van zonne-energie is nog steeds een lastig probleem voor techneuten. Moeder natuur heeft hier echter altijd al een prima oplossing voor gehad. Een boom is met zijn bladerdek een goede zonnecollector en het hout is een prima materiaal om de energie voor lange tijd op te slaan en wanneer het nodig is om te zetten in warmte. Uiteraard zijn hiervoor wel efficiënte toestellen nodig. Moderne warmte accumulerende houtkachels zoals speksteenkachels en tegelkachels halen rendementen van circa 90 procent. De gemiddelde energiecentrale haalt dit niet.

Bewust energieverbruik

Groot voordeel van het stoken van een regeneratieve brandstof als hout is dat de transportafstanden kort kunnen zijn, er in de regio wat aan verdiend kan worden en dat je het kunt drogen met zonne- en windenergie in eigen tuin. Verwerken kan met spierkracht en is bovendien nog leuk ook. En als mensen voor warmte wat meer moeite moeten doen dan alleen aan het knopje van de thermostaat draaien, gaan ze veel bewuster om met hun energieverbruik. Met sommige moderne geïntegreerde houtverwarmingssystemen is het heel goed mogelijk een hele woning van warmte en warm tapwater te voorzien met hout, aangevuld met warmte van zonnecollectoren en elektriciteit van PV-panelen, eventueel in combinatie met een warmtepomp.

Uiteraard is het stoken van hout niet overal de beste oplossing. We moeten van het gas af en de meeste oudere woningen zijn nu eenmaal niet geschikt voor alleen een warmtepomp. Stadswarmte is weer niet een oplossing voor afgelegen woningen zoals we er vele hebben op het (Noord-)Nederlandse platteland. Het efficiënt stoken van verantwoord geproduceerd hout in huishoudens kan dan ook wel degelijk een rol spelen in de mix van maatregelen bij de energietransitie waar we met z’n allen voor staan.

Piet de Vries is kachelbouwer te Sellingen