Zetelverschuivingen, nóg meer versnippering. De verkiezingen worden spannend, maar de periode erna wordt nog interessanter | opinie

Het zou bij de komende verkiezingen wel eens heel anders kunnen uitpakken dan gebruikelijk in Groningen en Drenthe. Ik denk dat er veel zetels gaan verschuiven en dat is altijd een circus. Daarnaast doen er deze verkiezingen veel meer partijen mee en dat kan betekenen dat er straks ook meer partijen meepraten. We zijn gewend om te vergaderen in rondes en dan zijn er misschien wel twee keer zoveel partijen die iets willen zeggen.

Ik zie dat gemeenten daar nu al mee te maken hebben en dat kleine fracties het over het algemeen moeilijker hebben. Want het is lastig voor een of twee mensen om alle onderwerpen inhoudelijk bij te benen en te behandelen. Het is veel makkelijker als je een fractie van acht mensen hebt en de onderwerpen kan verdelen. Dat betekent voor de komende politieke periode dat we minder diep in de dossiers gaan duiken. Dus de verkiezingen worden spannend, maar de periode erna wordt nog interessanter.

Want de Provincie heeft belangrijke bevoegdheden als het gaat om de indeling van natuurgebieden bijvoorbeeld en hoe er wordt omgegaan met zogenaamde slapende vergunningen. Waterkwaliteit wordt ook nog een hele belangrijke voor de Waterschappen.

Opgeleide mensen met enorme drive

We hebben nu te maken met een georganiseerde groep mensen; de boeren, en dan vooral in de partij de BoerBurgerBeweging, die heel duidelijk een direct belang heeft bij het beleid van Provincie en Waterschappen. En ik heb de indruk dat deze partij – in tegenstelling tot Forum voor Democratie, een partij is die zich zorgvuldig heeft voorbereid, mensen heeft opgeleid en een enorme drive heeft. En dat kan de politieke verhoudingen veranderen.

De vorige verkiezingen gingen met name over de profilering en de opkomst van Forum voor Democratie. Politiek gezien best een aardschok. Super interessant om te volgen voor ons als opleiding en voor onze studenten.

Maar Forum voor Democratie heeft haar winst niet goed weten te verzilveren. Dat leidde tot versplintering en nu hebben we Provinciale Staten met best veel fracties in Nederland. Ik ben benieuwd hoe de praktijk er strak uitziet met de deze hoeveelheid aan partijen. De versplintering zou nog groter kunnen worden.

Nieuwe partijen, nieuwe verhoudingen

In het Noorden kunnen we denk ik uitgaan van twee scenario’s: of er komen minder mensen opdagen omdat ze denken dat het geen zin meer heeft. Of juist meer mensen, die vanuit protest gaan stemmen. Nieuwe stemmen en partijen betekenen nieuwe verhoudingen. Een ander geluid is vanuit democratisch oogpunt altijd goed maar nieuwe verhoudingen kunnen best heel spannend zijn.

Toch zal een grote politieke omslag niet gelijk voor enorme veranderingen zorgen want bij de provincie gaat het over lange termijnbeleid; beleid dat gaat over tientallen jaren vanaf nu en het is onwerkbaar als je elke vier jaar van kleur verschiet.

Dus als een nieuwe partij hier met veel daadkracht in de politiek komt dan zullen ze ook moeten onderzoeken: wat is eigenlijk nog de ruimte om er iets van te vinden? Als je nu statenlid wordt dan ligt er al veel vast en dat hoor je niet in campagnetijd.

Verenig je en stel jezelf verkiesbaar

Ik vind het persoonlijk schitterend als er verversing komt, ongeacht mijn eigen politieke voorkeur. Want zo werkt het in een democratisch land. Als je niet tevreden bent, verenig je en stel jezelf verkiesbaar. Het zal er alleen niet makkelijker op worden.

Avelien Haan-Kamminga is bestuurskundige van de Thorbecke Academie bij NHL Stenden e n geeft trainingen aan statenleden en gemeenteraden