Nieuwe leidraad voor boeren die natuur en landschap beheren

Er is in kaart gebracht wat boeren kunnen en willen leveren.

Er is in kaart gebracht wat boeren kunnen en willen leveren. Foto: Alex Wiersma

Steeds vaker beheren boeren het landschap, beschermen ze weidevogels en werken ze bijvoorbeeld aan de waterkwaliteit of een gezonde bodem. Dit kan niet zonder vergoeding en goede afspraken.

Daarom hebben drie agrarische collectieven in Noord-Nederland (Collectief Groningen West, Collectief Midden-Groningen en de vereniging de Noardlike Fryske Wâlden) samen met betrokken overheden de ‘Leidraad gebiedsoffertes’ opgesteld. In deze leidraad staat een stappenplan om tot een gebiedsofferte te komen. Hierin beschrijft het collectief welke maatschappelijke diensten op het gebied van landbouw, natuur, milieu, water en klimaat het kan leveren, hoeveel budget hiervoor nodig is en hoe overheden en boeren dit gezamenlijk kunnen uitvoeren.

Maatschappelijke vraagstukken uitvoeren

De collectieven hebben jarenlange ervaring met het beheer van natuur en landschap, het vergroten van de biodiversiteit, het verduurzamen van de landbouw en het versterken van de regionale economie. Vanuit deze kennis en ervaring kunnen zij bijdragen aan het uitvoeren van maatschappelijke vraagstukken. Niet door regels, verboden en subsidies, maar door hun diensten te leveren aan de maatschappij. In de gebiedsofferte geven de boeren aan wat zij, naast geld, nodig hebben van de overheid om hun diensten te kunnen leveren.

Vraag en aanbod

Het afgelopen half jaar voerden de drie Friese en Groningse collectieven samen met de provincies Groningen en Fryslân, het waterschap Noorderzijlvest, het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit, de AgroAgenda Noord Nederland en bureau Wing een uitgebreide verkenning uit. Ze inventariseerden wat er op de gebieden afkomt aan doelen en opgaven, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Daarnaast brachten ze in kaart wat boeren in het gebied kunnen en willen leveren, en hoe vraag en aanbod bij elkaar gebracht kunnen worden. Dat leidde tot de Leidraad Gebiedsofferte. De partijen gaan nu aan de slag om daadwerkelijk tot gebiedsoffertes te komen. Er wordt ook gekeken hoe de gebiedsoffertes samen op kunnen lopen met de provinciale programma’s voor het Landelijk Gebied. De ambitie is om begin 2024 een eerste offerte te kunnen aanbieden aan de provincies.