Veldtocht door het aardbevingsgebied van Groningen: 'Dankbaarheid voor het luchten van hun hart'

Verslaggevers Remco van Veluwen (links) en Mannus van der Laan in Huizinge voor het Rondje Ereschuld. Foto: Corné Sparidaens
Wat heeft onderweg de grootste indruk op jou gemaakt?
,,Veel mensen die we gesproken hebben in het kader van Rondje Ereschuld dragen een enorme emotionele bagage met zich mee. Ze hebben jarenlang moeten strijden tegen instanties om hun schade te laten erkennen, of wonen in een nieuwbouwwoning met allerlei mankementen, of maken zich zorgen omdat hun dorp langzaam doodbloedt. Meerdere mensen spraken hun dankbaarheid uit dat we met de bus langskwamen en voelden zich eindelijk gehoord. Dat maakte indruk op mij: voor veel mensen heeft het al veel betekenis dat ze gewoon even hun verhaal kwijt kunnen, even hun hart kunnen luchten.’’
Wat was het idee achter Rondje Ereschuld?
,,Na de presentatie van het rapport van de parlementaire enquête kwamen we tot de conclusie dat we met de elfde aanbeveling van de commissie aan de slag wilden. Die luidde als volgt: Nederland, en in het bijzonder Den Haag, hebben een ereschuld in te lossen aan de inwoners van Groningen (en Drenthe) omdat er te weinig naar hen is geluisterd. Te vaak werd er over Groningers gepraat, te weinig mét hen. We besloten om drie weken op pad te gaan om juist dat te gaan doen: met bewoners zelf in gesprek. Wat willen zij, wat hebben zij nodig? Drie weken input brengen we daarna naar Den Haag, om de politiek op de wensen van de Groningers te wijzen. Het feit dat bewoners blij waren met onze komst, laat wat mij betreft zien dat we de spijker op z’n kop hebben geslagen.’’
Hoe hebben jullie de locaties bepaald?
,,Zoals op de routekaart te zien was, wilden we er echt een rondje van maken. Daarbij wilden we langs plaatsen in het bevingsgebied gaan waarvan we wisten dat er specifieke aardbevingsproblematiek speelde, met daarbij genoeg variatie in de problemen. Enkele voorbeelden: in Middelstum verdwijnen voorzieningen door de bevingen, in Grijpskerk voelen ze zich onvoldoende gehoord en geholpen, Overschild is verscheurd door de versterking. Verder was het startpunt van Rondje Ereschuld gauw gekozen: Huizinge, het kanteldorp. En we eindigden in Loppersum, het epicentrum van de aardbevingen.’’
Je zou denken dat alles al eens is gezegd over de ellende in het aardbevingsgebied. Toch nog nieuwe dingen gehoord?
,,Misschien niet veel nieuws, maar het is denk ik ook goed om met de neus opnieuw op dezelfde feiten te worden gedrukt. Dat er zuiniger met cultureel erfgoed moet worden omgesprongen, dat er in werkgelegenheid voor de nieuwe generaties moet worden geïnvesteerd, dat Groningers snakken naar een gelijkwaardige en menselijke behandeling, dat ze zat zijn van de slapeloze nachten en mentale klachten door jarenlang slepende dossiers. Het feit dat zoveel Groningers hierover spraken, laat wel zien hoe erg deze ellende onder inwoners leeft. En voor mij als verslaggever in het aardbevingsgebied is het heel goed geweest om dat van inwoners zelf te horen.’’
De veldtocht was ook een mooie gelegenheid om de uithoeken van Groningen en Drenthe te bezoeken. Valt er tot slot nog iets te zeggen over de schoonheid van onze provincies?
,,Als stadsventje uit Overijssel kwam ik jarenlang alleen maar in de stad en wist ik nog maar weinig van de schoonheid van de Ommelanden. Nu weet ik een stuk meer. De diversiteit van de dorpen is mij in het oog gesprongen. En ik denk dat er ook veel te zeggen valt voor de ‘schoonheid’ van de dorpsbewoners zelf, met name wat betreft de onderlinge hechtheid. De laatste week kwam ik onder andere in Krewerd en Garsthuizen: mooie dorpen met prachtige huizen waar iedereen elkaar kent en elkaar niets misgunt. Mensen zijn moegestreden maar blijven voor elkaar klaar staan. Dat vind ik inspirerend.’’