Referenda worden er in Nederland niet vaak gehouden. Een van de laatste keren dat de mening van de burger werd gevraagd was over de kwestie Oekraïne in april 2016. Het merendeel van de bevolking, 61 procent, was toen tegen het associatieverdrag met dat land. Zij stemden tegen vanwege de corruptie in Oekraïne. Ook gaven de nee-stemmers aan bang te zijn dat Oekraïne een stap richting toetreding tot de EU zou zetten.

Uiteindelijk werd de uitslag van het referendum terzijde geschoven. Wel werd een juridisch bindende verklaring bedongen bij het verdrag waarin de voornaamste bezwaren van de nee-stemmers werden meegenomen. De uitslag van dit referendum werd dus niet gerespecteerd. In plaats van ‘nee’, werd het uiteindelijk ‘ja, mits...’

Bindend correctief referendum

En dit moet anders vindt het Sociaal en Cultureel Planbureau, dat pleit voor een bindend correctief referendum. De burger bepaalt dan of een wet die de Tweede en Eerste Kamer hebben aangenomen, mag worden ingevoerd.

Is dit verstandig, of moeten ‘we’ de gekozen politici laten doen waarvoor ze betaald worden (onder andere besturen, wetten uitvoeren en controleren). Invloed uitoefenen op het beleid kan immers in het stemhokje.